Việc tăng cường kiểm soát tính pháp lý của hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử từ ngày 1/7 đã dẫn đến một sự chuyển dịch đáng kể trong hoạt động kinh doanh trực tuyến. Nhiều người bán hàng đã chọn rời khỏi các sàn thương mại điện tử để tránh các quy định kiểm soát chặt chẽ, và thay vào đó chuyển sang bán hàng trên các nền tảng mạng xã hội như Zalo và Facebook.
Chị Mai Như, một người bán bánh bao và bánh gạo lứt trực tuyến tại tỉnh Đồng Nai, là một trong những người đã chuyển sang bán hàng trên mạng xã hội. Chị không đăng ký kinh doanh và tự sản xuất bánh tại nhà, sau đó rao bán trên mạng xã hội. Điều này cho thấy rằng, mặc dù các sàn thương mại điện tử đang cố gắng tăng cường kiểm soát chất lượng hàng hóa, nhưng vẫn còn nhiều lỗ hổng trong việc quản lý các hoạt động kinh doanh trực tuyến trên mạng xã hội.
Đại diện sàn thương mại điện tử Lazada Việt Nam cho biết, sàn này đã tham gia chương trình ‘Tick xanh trách nhiệm’ do Sở Công Thương TPHCM triển khai, nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng hàng hóa lưu thông trên nền tảng số. Lazada đã áp dụng công nghệ AI để sàng lọc sản phẩm vi phạm và triển khai chính sách đồng kiểm, hoàn trả minh bạch để bảo vệ quyền lợi người mua. Tuy nhiên, điều này không ngăn chặn được việc các sản phẩm trôi nổi chuyển sang các nền tảng mạng xã hội.
Ông Nguyễn Mạnh Tấn, Giám đốc marketing Công ty cổ phần Công nghệ Haravan, cho biết khoảng 10% gian hàng đã rút khỏi các sàn thương mại điện tử, chủ yếu là các shop kinh doanh thực phẩm. Điều này đã dẫn đến việc một lượng lớn hàng ‘nhà làm’ chuyển sang mạng xã hội, nơi không kiểm duyệt gắt gao tính pháp lý của hàng hóa.
Nhiều nhóm trên Facebook, như ‘Chợ dân cư Thanh Đa, phường Bình Quới, TPHCM’, có hàng chục nghìn thành viên và mỗi ngày có hàng chục bài rao bán thực phẩm ‘nhà làm’ mà không có nhãn mác ghi hạn sử dụng hay thông tin kiểm định. Điều này đặt ra một vấn đề lớn về an toàn thực phẩm và cần được các cơ quan chức năng quan tâm.
Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, cho biết thực phẩm ‘nhà làm’ có ưu điểm là tươi, ít sử dụng chất bảo quản, chất tạo màu, tạo mùi nhưng không hẳn an toàn cho sức khỏe người dùng. Bà dẫn chứng nhiều trường hợp người tiêu dùng bị ngộ độc vì ăn bánh mì từ các bếp nhà và nhấn mạnh rằng thực phẩm ‘nhà làm’ cần được sản xuất trong điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.
Từ đó, có thể thấy rằng, mặc dù các sàn thương mại điện tử đang cố gắng tăng cường kiểm soát chất lượng hàng hóa, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc quản lý các hoạt động kinh doanh trực tuyến trên mạng xã hội. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và các nền tảng trực tuyến để đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.