Tình trạng các chợ truyền thống tại TPHCM đang rơi vào cảnh đìu hiu, vắng khách đã trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Các chợ như Bà Chiểu, Tân Định, An Đông, Phạm Văn Hai… đều chứng kiến khung cảnh chung là hàng quán thưa thớt người mua. Mặc dù các sạp vẫn bày biện đầy đủ hàng hóa, song nhiều tiểu thương chỉ ngồi bấm điện thoại hoặc trò chuyện với nhau.
Tình trạng này không chỉ xảy ra với ngành hàng thực phẩm mà còn ảnh hưởng đến các tiểu thương kinh doanh quần áo, giày dép, đồ nhựa. Doanh thu ngày một sụt giảm khiến nhiều người không thể duy trì hoạt động kinh doanh. Bà Nguyễn Thị Mai, tiểu thương bán thịt lợn tại chợ Bà Chiểu, cho biết trước đây chợ đông nghẹt vào buổi sáng, nhưng giờ ngồi đến trưa cũng chỉ lác đác vài người. Nhiều hôm bán chưa được 500.000 đồng, trừ tiền điện nước, tiền thuê sạp còn lại chẳng bao nhiêu.
Chị Nguyễn Út, tiểu thương tại chợ Phạm Văn Hai, cũng chia sẻ rằng trước đây có ngày bán được cho 20-30 khách, nhưng giờ chỉ còn 5-7 khách là mừng. Khách hàng hiện nay phần lớn đều mua hàng trên mạng, khiến việc kinh doanh tại chợ trở nên khó khăn.
Tại TPHCM, nhiều chợ truyền thống được đầu tư hàng tỉ đồng nhưng không phát huy hiệu quả, dẫn đến tình trạng bỏ hoang hoặc chỉ hoạt động cầm chừng. Chợ Tân Phú và chợ Phú Hữu (cùng thuộc địa bàn TP Thủ Đức cũ) là hai ví dụ tiêu biểu. Hiện, hai chợ này đã được đưa vào danh sách chờ giải tỏa giai đoạn 2025-2030.
Trước thực trạng này, Sở Công Thương đã kiến nghị thành phố rà soát, giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng các khu chợ không hiệu quả. Đồng thời, sở cũng tiếp tục rà soát thực trạng mạng lưới chợ trên toàn địa bàn để hoàn thiện kế hoạch phát triển chợ giai đoạn 2025-2030.
Để khắc phục tình trạng này, Sở Công Thương cho rằng cần có các giải pháp mở rộng, nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm tăng tính cạnh tranh cho các chợ dân sinh. Các giải pháp này bao gồm tổ chức các chương trình khuyến mãi, ưu đãi vào những thời điểm cụ thể, quảng bá rộng rãi đến người tiêu dùng, và khuyến khích các tổ chức quản lý chợ đóng vai trò là đại diện truyền thông.
Ngoài ra, ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh tại chợ cũng cần được tăng cường, đặc biệt là việc sử dụng các phương thức thanh toán không tiền mặt, dịch vụ giao hàng tận nơi thông qua các đơn vị vận chuyển, và phát triển các kênh bán hàng trực tuyến.
TPHCM cũng đang triển khai các đề án song song như ‘Chợ trực tuyến’, ‘Chợ thí điểm bảo đảm an toàn thực phẩm’, ‘Truy xuất nguồn gốc thịt, trứng, gia cầm’ và ‘Chuỗi thực phẩm an toàn’ nhằm đưa chợ dân sinh vào một hệ sinh thái thương mại có kiểm soát, minh bạch và bền vững hơn.
Một số chuyên gia cho rằng, để cứu các chợ truyền thống, cần có sự thay đổi trong cách quản lý và vận hành. Việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh tại chợ là cần thiết, giúp tăng cường hiệu quả và cạnh tranh. Đồng thời, cần có sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương để giúp các tiểu thương có thể chuyển đổi và thích nghi với tình hình mới.
Một số ý kiến khác cho rằng, cần phải tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề để có thể đưa ra giải pháp hiệu quả. Việc nghiên cứu và đánh giá lại vai trò của các chợ truyền thống trong hệ thống thương mại hiện đại cũng là cần thiết.
Trong thời gian tới, Sở Công Thương sẽ tiếp tục theo dõi và đánh giá tình hình hoạt động của các chợ truyền thống trên địa bàn TPHCM. Đồng thời, sở sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ và phát triển các chợ dân sinh.