Ngành bao bì đang đứng trước những thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do áp lực từ cả luật pháp trong nước và yêu cầu tiêu dùng bền vững cũng như tiêu chuẩn quốc tế. Việc này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự thay đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập nhằm xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.

Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể, như thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Thành tựu này cho thấy nỗ lực của liên minh trong việc thúc đẩy tái chế và giảm thiểu rác thải đã mang lại kết quả tích cực. Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức cần được giải quyết.

Một trong những thách thức lớn mà ngành tái chế đang phải đối mặt là việc phân loại rác tại nguồn chưa hiệu quả. Thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác cũng là một vấn đề cần được quan tâm. Bên cạnh đó, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra mục tiêu mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Các doanh nghiệp thành viên cũng cam kết thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và dễ tái chế.

Mục tiêu của Pro Việt Nam đến năm 2030 là toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải mà còn góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn. Một số doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường.

Việc phát triển kinh tế tuần hoàn không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực của các doanh nghiệp mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ của chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông và giáo dục cộng đồng. Sự hợp tác này là chìa khóa để xây dựng một tương lai bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Các doanh nghiệp và tổ chức cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ tái chế hiện đại và phát triển hạ tầng tái chế để nâng cao hiệu quả tái chế. Đồng thời, việc nâng cao ý thức cộng đồng về tầm quan trọng của tái chế và phân loại rác tại nguồn cũng là yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu tái chế và bảo vệ môi trường.

Đối với các chính sách, việc ban hành và thực thi các quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) sẽ giúp các doanh nghiệp có cơ sở pháp lý để triển khai các hoạt động tái chế và bảo vệ môi trường. Sự hỗ trợ từ chính sách sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế tuần hoàn và bảo vệ môi trường.

Ngành công nghiệp mỹ phẩm Pháp đang trải qua một cuộc cách mạng trong mô hình kinh doanh của mình trước những thách thức về môi trường. Luật chống lãng phí vì nền kinh tế tuần hoàn (AGEC) của Pháp đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng là tái sử dụng bao bì lên tới 7% vào cuối năm 2025 và 10% vào năm 2027. Trước bối cảnh pháp lý này, sáu đơn vị trong ngành đã cùng nhau ra mắt thí điểm “La Boucle Beauté Parfums”, một chương trình nhằm kiểm tra tính khả thi của hệ thống tái sử dụng chai nước hoa trên quy mô lớn.

Thí điểm này, được triển khai từ ngày 30 tháng 6 đến ngày 31 tháng 10 tại 192 điểm bán hàng khắp Pháp, là sự hợp tác giữa bốn thương hiệu lớn là Parfums Christian Dior (LVMH), Diptyque, Kenzo Parfums (L’Oréal), và Rochas (Interparfums), cùng với hai nhà phân phối, Nocibé và Beauty Success. Với sự hỗ trợ của Circul’R, We Don’t Need Roads và tổ chức sinh thái Citeo, thí điểm này cho phép khách hàng mang chai nước hoa đã qua sử dụng của các thương hiệu tham gia để đổi lấy phần thưởng.

Các chai được thu thập sẽ được phân loại và rửa tại một trung tâm chuyên dụng bằng quy trình rửa bằng CO₂, một phương pháp sáng tạo không sử dụng nước, chất tẩy rửa hay dung môi. Sau đó, chúng sẽ được tái điều chỉnh để lưu hành lại. Sixtine Jourde-Roussel, giám đốc liên minh của Circul’R, cho biết: “Trên cơ sở những bài học kinh nghiệm từ thí điểm đầu tiên với sản phẩm chăm sóc da, chúng tôi hiện đang ra mắt thí điểm mới này dành riêng cho nước hoa. Tiếp cận dần dần theo loại hình sản phẩm cho phép chúng tôi xây dựng một nền tảng vững chắc và thực tế cho tái sử dụng trong mỹ phẩm.”

Mặc dù hứa hẹn một dấu chân môi trường thấp, thí điểm tái sử dụng chai này vẫn cần phải chứng minh giá trị kỹ thuật của mình. Thông tin phản hồi từ thí điểm sẽ được sử dụng cho một loạt các phân tích môi trường và kinh tế, bao gồm tiêu thụ nước và năng lượng. Mô hình kinh tế cũng sẽ được thực hiện để xác định điều kiện cho khả năng tồn tại của một hệ thống như vậy trên quy mô lớn. Jourde-Roussel cho biết: “Chúng tôi cần khối lượng để tái sử dụng tạo ra động lực và kinh tế规模. Điều này có nghĩa là xem xét lại giá trị của một chai nước hoa, không chỉ như bao bì, mà như một vật thể bền vững, có khả năng sử dụng trong các dòng sản phẩm ít cao cấp hơn hoặc thị trường thứ cấp.”

Sản xuất thủy tinh vẫn là một trong những quy trình tiêu tốn nhiều năng lượng nhất trong ngành công nghiệp mỹ phẩm và nước hoa. Sáng kiến này có thể trở thành bước đầu tiên hướng tới tiêu chuẩn hóa tái sử dụng trong thế giới nước hoa cao cấp, một ngành lâu nay thống trị bởi bao bì sử dụng một lần. Kết quả của thí điểm này sẽ là cơ sở quan trọng để đánh giá tiềm năng của mô hình tái sử dụng trong ngành công nghiệp mỹ phẩm và nước hoa, cũng như đóng góp vào mục tiêu bảo vệ môi trường của Pháp.