Bụi mịn PM2.5 – Nghethuat.info https://nghethuat.info Trang thông tin nghệ thuật Việt Nam Mon, 15 Sep 2025 14:40:27 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.4 https://cloud.linh.pro/nghethuat/2025/08/nghethuat-icon.svg Bụi mịn PM2.5 – Nghethuat.info https://nghethuat.info 32 32 Ô nhiễm không khí gây ung thư phổi giống như người hút thuốc https://nghethuat.info/o-nhiem-khong-khi-gay-ung-thu-phoi-giong-nhu-nguoi-hut-thuoc/ Mon, 15 Sep 2025 14:40:25 +0000 https://nghethuat.info/o-nhiem-khong-khi-gay-ung-thu-phoi-giong-nhu-nguoi-hut-thuoc/

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nature đã đưa ra phát hiện quan trọng về nguyên nhân gia tăng đột biến ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong hàng đầu thế giới và thường khó chẩn đoán, dẫn đến nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh tiến triển muộn. Mặc dù hút thuốc lá vẫn là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư phổi, nhưng có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là người chưa từng hút thuốc.

Tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với tốc độ đáng báo động. Giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, cho biết xu hướng đáng lo ngại là ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân vẫn chưa được hiểu rõ. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc tìm hiểu nguyên nhân và cơ chế gây bệnh để có thể đưa ra các giải pháp hiệu quả.

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ô nhiễm không khí có liên quan chặt chẽ với các loại đột biến ADN tương tự như khi hút thuốc. Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết đây là một vấn đề toàn cầu cấp bách và đang gia tăng mà các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân. Việc xác định các yếu tố nguy cơ và cơ chế gây bệnh sẽ giúp đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích mã di truyền của các khối u phổi được lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á. Kết quả cho thấy cư dân ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí càng cao càng có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi. Điều này cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa ô nhiễm không khí và nguy cơ mắc ung thư phổi.

Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) liên quan đến các đột biến gien, bao gồm gien TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có thể xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc giảm thiểu tiếp xúc với ô nhiễm không khí để phòng ngừa các bệnh lý nghiêm trọng.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã yêu cầu các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, thủ phạm giết chết 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Một phân tích tổng hợp gần đây cũng đã phát hiện tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%. Việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và nâng cao nhận thức về nguy cơ mắc bệnh sẽ giúp giảm thiểu số ca mắc và tử vong do ung thư phổi và các bệnh lý khác.

]]>
Ô nhiễm không khí làm giảm chỉ số IQ của trẻ nhỏ https://nghethuat.info/o-nhiem-khong-khi-lam-giam-chi-so-iq-cua-tre-nho/ Mon, 11 Aug 2025 04:01:00 +0000 https://nghethuat.info/o-nhiem-khong-khi-lam-giam-chi-so-iq-cua-tre-nho/

Một nghiên cứu gần đây của Đại học Columbia (Mỹ) đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển trí tuệ của trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn thai kỳ và 5 năm đầu đời. Nghiên cứu này đã theo dõi hơn 200 bà mẹ sống ở thành phố New York và con cái của họ từ khi còn trong bụng mẹ đến lúc trẻ lên 7 tuổi. Kết quả cho thấy những đứa trẻ có mức độ hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) cao trong máu dây rốn có chỉ số IQ thấp hơn từ 4-5 điểm so với nhóm trẻ ít tiếp xúc với chất này.

Các chất ô nhiễm như PAH và bụi mịn PM2.5 không chỉ tồn tại ngoài đường mà còn có mặt trong nhà, từ bếp gas, khói thuốc lá, hương đốt, nến thơm đến khí thải xe cộ len lỏi qua cửa sổ. Não bộ trẻ nhỏ đang phát triển rất nhạy cảm, bất kỳ độc chất nào cũng có thể gây ra hậu quả lâu dài. Mức giảm 4-5 điểm IQ có thể nghe qua tưởng chừng nhỏ, nhưng trong một xã hội có tính cạnh tranh cao như hiện nay, mỗi điểm IQ là sự khác biệt giữa một đứa trẻ được phân lớp chọn hay không, được đánh giá là thông minh hay ‘chậm’, từ đó kéo theo những định kiến, ảnh hưởng đến sự tự tin và định hướng tương lai của trẻ.

May mắn thay, mức IQ này không cố định và có thể được cải thiện nếu biết cách can thiệp kịp thời. Cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp thiết thực để bảo vệ con trẻ, chẳng hạn như hạn chế để trẻ tiếp xúc với khu vực gần đường lớn giờ cao điểm, dùng máy lọc không khí trong nhà, không hút thuốc trong nhà, hạn chế đốt hương, nến, bếp than, trồng cây xanh lọc khí, giữ nhà thông thoáng nhưng tránh gió xe bụi, và đảm bảo dinh dưỡng đủ vi chất cho trẻ để tăng sức đề kháng thần kinh.

Để bảo vệ chỉ số IQ của con trẻ, cha mẹ cần nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Một số khuyến cáo khác bao gồm sử dụng máy lọc không khí trong nhà, đặc biệt là trong phòng của trẻ, để giảm thiểu nồng độ chất ô nhiễm trong không khí. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên khuyến khích trẻ em tham gia các hoạt động ngoài trời trong môi trường sạch sẽ, cũng như tăng cường tương tác ngôn ngữ và dinh dưỡng hợp lý để hỗ trợ sự phát triển trí tuệ của trẻ.

Tóm lại, bảo vệ chỉ số IQ của trẻ em là trách nhiệm quan trọng của cha mẹ và cộng đồng. Bằng cách nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, chúng ta có thể giúp trẻ em phát triển trí tuệ một cách toàn diện và đạt được thành tích tốt trong tương lai.

]]>