Trong bối cảnh đặc biệt khi địa phương vừa trải qua quá trình sáp nhập tỉnh, xã và đang hoạt động dưới mô hình chính quyền 2 cấp, Đại hội Đảng bộ cấp xã đang diễn ra với tầm quan trọng không chỉ là một sự kiện chính trị mà còn là dấu mốc lịch sử. Đảng bộ cấp xã phải có định hướng và hành động cụ thể để thực sự “lo cho Dân” trong tình hình mới.

Với việc sáp nhập và điều chỉnh mô hình tổ chức chính quyền địa phương, quyền hạn và trách nhiệm của Đảng ủy cấp xã mới đã được mở rộng. Điều này đồng nghĩa với việc khối lượng công việc sẽ lớn hơn và yêu cầu cao hơn đối với Đảng ủy cấp xã trong việc lãnh đạo và chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị. Đặc biệt, Đảng ủy cấp xã cần đổi mới phương thức lãnh đạo để dẫn dắt chính quyền và Nhân dân thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ.

Đảng ủy cấp xã mới sẽ có nhiều nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt là trong việc định hướng phát triển kinh tế – xã hội. Điều này bao gồm việc xác định nhiệm vụ trọng tâm, đột phá, các chương trình, đề án, dự án trọng điểm, mục tiêu, chỉ tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu về phát triển kinh tế – xã hội cho cả nhiệm kỳ mới. Ưu tiên hàng đầu là giải quyết các vấn đề cấp thiết của người dân, tập trung vào những việc mà người dân đang cần và mong chờ.

Để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ và giải quyết các vấn đề của người dân, vai trò của chính quyền cấp xã cần phải chủ động hơn. Họ cần tăng cường tham mưu và triển khai các chính sách từ chính quyền cấp trên một cách hiệu quả nhất để phục vụ Nhân dân. Đặc biệt, cần đảm bảo có những chính sách và giải pháp riêng biệt để phát triển vùng sáp nhập và các khu vực khó khăn, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Đại hội Đảng bộ cấp xã sẽ là cơ hội lớn để đảng ủy các xã, phường tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, đánh giá toàn diện kết quả thực hiện nghị quyết nhiệm kỳ trước. Từ đó, đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp thiết thực cho nhiệm kỳ mới; có các quyết sách phát huy tiềm năng, lợi thế của từng địa phương.

Thành công của việc sắp xếp đơn vị hành chính không chỉ dừng lại ở quá trình thực hiện mà còn được hiện thực hóa bằng hành động và kết quả rõ nét trong phát triển kinh tế – xã hội và chất lượng cuộc sống của người dân. Vai trò, trọng trách của Đảng ủy cấp xã mới là rất lớn, nhất là trong lãnh đạo, chỉ đạo cả hệ thống chính trị cấp xã xây dựng khối đoàn kết vững mạnh, thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển, đóng góp quan trọng vào thực hiện các mục tiêu của tỉnh.

Đây cũng là phép thử cho các Đảng ủy xã, phường mới, là cơ hội để bứt phá, đưa địa phương chuyển mình theo tinh thần đổi mới của Trung ương, của tỉnh. Với sự đổi mới và sáng tạo trong lãnh đạo, Đảng ủy cấp xã có thể vượt qua các thách thức và đạt được thành tựu to lớn trong tương lai.

Bộ Chính trị đã đưa ra yêu cầu giải quyết dứt điểm chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức bị tác động bởi sắp xếp tổ chức bộ máy trong kết luận số 183-KL/TW về triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Theo đó, Bộ Chính trị giao các cơ quan liên quan thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng. Thứ nhất, khẩn trương tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ công chức, viên chức cấp xã. Bộ Nội vụ được giao phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng bộ công cụ đánh giá hiệu quả công việc để làm thước đo chất lượng công chức, viên chức. Nhiệm vụ này cần hoàn thành trước ngày 31.8.2025.

Bộ Nội vụ cùng các bộ, ngành liên quan cũng được giao nhiệm vụ nghiên cứu, ban hành hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành quy định về chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy. Đối tượng bao gồm cán bộ, công chức, viên chức và người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn và đã đủ tuổi nghỉ hưu. Ngoài ra, còn bao gồm cán bộ cấp xã trở lên đang hưởng chế độ hưu trí, chế độ mất sức lao động, chế độ bệnh binh và người lao động làm việc tại các Hội do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ ở cấp tỉnh, cấp huyện.

Bộ Tư pháp được giao nhiệm vụ rà soát, tổng hợp và lấy ý kiến các bộ, ngành để đề xuất phương án hoàn thiện pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Đáng chú ý, Bộ Chính trị yêu cầu các bộ, ban, ngành và địa phương chỉ đạo xử lý giải quyết dứt điểm chế độ, chính sách đối với các đối tượng cán bộ, công chức chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy trước ngày 31.8.2025. Sau thời điểm này, việc giải quyết chế độ, chính sách sẽ kết thúc.

Xem thêm: Thông tin từ Bộ Chính trị về việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Chiều ngày 31/7, tại TP.HCM, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy đã phối hợp cùng Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức buổi họp báo kinh tế – xã hội. Tại đây, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM Nguyễn Tấn Phong đã chia sẻ về tình hình sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn sau một tháng triển khai.

Ông Phong cho biết, đến nay thành phố đã hoàn thành việc kiện toàn bộ máy, phân bổ và bố trí đội ngũ cán bộ, công chức về nhận nhiệm vụ tại các cơ quan, đơn vị. Hoạt động của Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã cũng đã được vận hành. Về cơ bản, các lĩnh vực quản lý kinh tế, văn hóa – xã hội, đất đai, tài nguyên, môi trường, quốc phòng – an ninh trên địa bàn đều duy trì ổn định.

Tuy nhiên, ông Phong cũng thừa nhận một số khó khăn về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, hạ tầng công nghệ thông tin và nhiều vấn đề khác. Để đảm bảo vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, thành phố sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp.

Trong đó, thành phố sẽ tập trung kiểm tra, rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện thủ tục chuyển đổi các loại giấy tờ liên quan đến đời sống, an sinh xã hội cho cá nhân và tổ chức với nguyên tắc không thu các loại phí, lệ phí khi thực hiện việc chuyển đổi do thay đổi địa giới đơn vị hành chính. Bên cạnh đó, thành phố cũng sẽ củng cố, hỗ trợ địa phương hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin dùng chung, hệ thống văn bản điều hành, hệ thống giải quyết thủ tục hành chính, hệ thống tiếp nhận phản ánh, kiến nghị 1022.

Đặc biệt, thành phố sẽ chú trọng giải quyết những vấn đề phát sinh trong thời gian tới tại các cơ quan, đơn vị trong quá trình thực hiện. Về số liệu cụ thể, sau khi sắp xếp 3 tỉnh, thành phố, tổ chức bộ máy của UBND TP.HCM đã có sự thay đổi đáng kể. Cụ thể, số cơ quan chuyên môn giảm từ 43 xuống còn 15 cơ quan (tỷ lệ giảm 65,11%). Số cơ quan hành chính khác giảm từ 6 xuống còn 3 cơ quan (tỷ lệ giảm 50%).

Ngoài ra, thành phố cũng tiếp nhận nguyên trạng 58 đơn vị sự nghiệp thành đơn vị trực thuộc UBND TP và sẽ tiếp tục thực hiện sắp xếp trong giai đoạn 2.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy ở các đơn vị hành chính sau sắp xếp; nhanh chóng sắp xếp, bố trí lại cán bộ, công chức phù hợp, nhất là kiện toàn lãnh đạo cấp xã. Yêu cầu này được Thủ tướng nhấn mạnh tại hội nghị đánh giá kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong của các bộ, ngành và sơ kết 1 tháng vận hành chính quyền địa phương cấp.

Hội nghị diễn ra vào chiều ngày, với sự tham gia của các bộ, ngành, địa phương. Thủ tướng cho biết, vừa qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã họp hàng tuần để lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính và vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ họp hàng tuần về nội dung này, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền cho đến khi tổ chức bộ máy mới vận hành trơn tru, thông suốt, toàn diện.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần nỗ lực, cố gắng, quyết tâm cao hơn nữa; hành động quyết liệt, hiệu quả hơn nữa; làm việc nào dứt việc đó, làm việc nào ra việc đó, phân công ‘6 rõ’, ‘không nói không, không nói khó mà không làm’. Sau 1 tháng triển khai, Thủ tướng khái quát rằng nhìn chung, ý Đảng, lòng dân gặp nhau khi chuyển từ trạng thái chính quyền hành chính thụ động, nặng về quản lý sang trạng thái chủ động, tích cực phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển, đồng thời giảm thời gian, chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp. Bộ máy chính quyền địa phương bước đầu vận hành ổn định, thông suốt. Hầu hết các địa phương đã hoàn tất việc sắp xếp tổ chức chính quyền, đảm bảo duy trì hoạt động hành chính không gián đoạn.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng chỉ rõ vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần khắc phục ngay. Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu quán triệt quan điểm cần nỗ lực, cố gắng, quyết tâm cao hơn nữa; hành động quyết liệt, hiệu quả hơn nữa. Về nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy ở các đơn vị hành chính sau sắp xếp; nhanh chóng sắp xếp, bố trí lại đội ngũ cán bộ, công chức phù hợp, nhất là kiện toàn lãnh đạo cấp xã; tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý, hiệu quả đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát.

Đặc biệt, trong giai đoạn đầu vận hành mô hình mới, các bộ cần chú trọng hướng dẫn về thủ tục hành chính, quản lý ngân sách, tổ chức bộ máy và quản lý nhân lực cho cấp tỉnh, cấp xã… theo đúng thẩm quyền từng cấp. Song song với trao quyền, công tác giám sát, kiểm tra phải được tăng cường, tránh tình trạng địa phương hiểu chưa đúng hoặc thực hiện chưa nghiêm.

Về cơ chế tài chính – ngân sách, Thủ tướng chỉ đạo xây dựng cơ chế tài chính phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đảm bảo nguồn lực cho địa phương hoạt động hiệu quả. Với các tỉnh, thành phố mới hình thành trên cơ sở sáp nhập nhiều đơn vị hành chính cũ thì cần tính toán cơ chế hỗ trợ, điều hòa nguồn lực hợp lý.

Các cơ quan Trung ương và địa phương phải tăng cường quản lý, giám sát việc sử dụng ngân sách, tài sản công sau sáp nhập, sử dụng hiệu quả các trụ sở, tránh thất thoát, lãng phí.

Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh tái cấu trúc quy trình, cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia; bảo đảm thông suốt, hiệu quả, không bị gián đoạn; khắc phục các lỗi trên các hệ thống thông tin do các bộ, ngành quản lý; hoàn thành trong tháng 8.

Thủ tướng lưu ý cần thiết lập các kênh tiếp nhận phản ánh, kiến nghị từ cơ sở để kịp thời xử lý hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền giải quyết. Đồng thời, ông nhấn mạnh tinh thần tất cả phải vào cuộc, nhất là người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan thuộc thẩm quyền. Theo Thủ tướng, bộ máy mới đòi hỏi cách ứng xử mới, tư duy đổi mới, hành động quyết liệt…

Trang chủ – Cổng thông tin điện tử của Chính phủ

Một tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Đà Nẵng: Kết quả tích cực và những thách thức cần vượt qua

Kể từ ngày 1/7, các sở, ban, ngành, xã, phường, đặc khu của Đà Nẵng đã cơ bản kiện toàn tổ chức bộ máy nhằm đảm bảo hoạt động liên tục, không gián đoạn. Ngày 29/7, Thành ủy Đà Nẵng đã tổ chức hội nghị đánh giá tình hình một tháng triển khai vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn.

Theo báo cáo của Sở Nội vụ thành phố Đà Nẵng, trên cơ sở quyết định giao biên chế công chức của UBND thành phố, các cơ quan, đơn vị đã phân bổ chỉ tiêu biên chế đảm bảo theo quy định. Tổng số cán bộ, công chức, viên chức được giao là 53.314 chỉ tiêu, trong đó có 2.692 chỉ tiêu cán bộ, công chức cấp tỉnh; 5.714 chỉ tiêu cán bộ, công chức cấp xã; 44.908 chỉ tiêu người làm việc hưởng lương từ ngân sách tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

Trong thời gian qua, các sở, ban, ngành và các xã, phường, đặc khu đã cơ bản kiện toàn tổ chức bộ máy nhằm đảm bảo hoạt động liên tục, không gián đoạn trong công tác quản lý, cung cấp dịch vụ công. Thành phố cũng chỉ đạo rà soát nhu cầu bổ sung nhân lực chuyên ngành công nghệ thông tin tại các xã, phường, với nhu cầu bổ sung 107 người.

Chính quyền đã công khai các quyết định và thủ tục hành chính với 2.291 thủ tục, trong đó có 2.114 thủ tục theo quy định của bộ, ngành và 177 thủ tục hành chính đặc thù. Số lượng dịch vụ công trực tuyến được tích hợp trên Cổng dịch vụ công quốc gia là 2.056 thủ tục và 228 thủ tục cung cấp thông tin.

Về hệ thống mạng, hạ tầng công nghệ thông tin, thành phố đã hoàn thành bố trí đến 100% cấp xã. Các xã, phường cũng bố trí cơ bản trang thiết bị, hạ tầng mạng tại trung tâm phục vụ hành chính công; thiết lập, cung cấp tài khoản sử dụng cho cán bộ, công chức trên các hệ thống dùng chung.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, một số xã, phường phát sinh khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính. Một vấn đề khác là hệ thống mạng tại khu vực miền núi còn yếu, đường truyền Internet không ổn định, thường mất kết nối hoặc tốc độ chậm, ảnh hưởng đến truy cập, xử lý văn bản và thực hiện dịch vụ công.

Tại hội nghị, lãnh đạo các phường, xã kiến nghị thành phố tiếp tục tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tiếp tục hoạt động hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng đánh giá cao những kết quả đạt được bước đầu sau một tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Tuy nhiên, ông Quảng yêu cầu các cấp chính quyền địa phương tập trung đánh giá lại toàn diện kết quả đạt được sau một tháng vận hành. Trong đó, lựa chọn, phân cấp trách nhiệm đến từng cá nhân lãnh đạo, những việc cấp bách cần tập trung xử lý trước.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng đề nghị các cấp lãnh đạo soi lại mục tiêu của cấp chính quyền địa phương 2 cấp mới, nhất là chính quyền cấp cơ sở đã phục vụ người dân tốt hơn chưa, đã gần dân, sát dân hơn chưa, có gì khúc mắc hay không?. Đối với các khó khăn, ông Quảng lưu ý, cần nhìn nhận một cách toàn diện và không thể đánh đồng các phường, xã trung tâm với các xã vùng núi, biên giới.

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại nhiều địa phương đang gặp phải khó khăn trong quá trình vận hành do đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã còn thiếu chuyên môn và kỹ năng. Để khắc phục tình trạng này, các địa phương đang chủ động đề xuất với Bộ Nội vụ để được hỗ trợ đào tạo cấp tốc đội ngũ cán bộ, công chức nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành mô hình chính quyền hai cấp hiệu quả.

Ông Nguyễn Viết Hưng, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An, cho biết nhiều cán bộ cấp xã hiện nay còn bỡ ngỡ, chưa quen với nhiệm vụ được giao. Sở đã thành lập 5 tổ công tác để hỗ trợ các xã, tuy nhiên vẫn cần sự hỗ trợ từ Bộ Nội vụ. Tương tự, tại Hà Nội, bà Nguyễn Thị Liễu, Phó giám đốc Sở Nội vụ, cho biết một số cán bộ thuộc cấp xã cũ gần như ‘trắng’ về chuyên môn vì yêu cầu công việc mới hiện nay rất khác. Sở Nội vụ Hà Nội kiến nghị Bộ sớm ban hành đề cương tập huấn về kỹ năng, tình huống và nghiệp vụ chuyên sâu.

Việc tổ chức lại bộ máy cũng kéo theo khối lượng công việc tăng mạnh. Ông Hưng nhận định chủ tịch UBND xã hiện nay phải kiêm nhiệm cả phần việc của chủ tịch huyện và xã trước đây, trong khi bộ máy giúp việc lại vừa thiếu người, vừa thiếu chuyên môn. Tại Lâm Đồng, lãnh đạo Sở Nội vụ nêu ra một trường hợp điển hình là một chuyên viên từng tinh thông chuyên môn tại cấp tỉnh, nhưng khi về xã – nơi được chuyển giao về hơn 1.000 thủ tục hành chính – cũng gặp nhiều khó khăn ban đầu.

Nhiều địa phương đã chủ động tìm giải pháp để hỗ trợ cán bộ, công chức cấp xã. Tại Đà Nẵng, lãnh đạo Sở Nội vụ cho biết đã phối hợp với VNPT, các trường đại học công nghệ thông tin và đội ngũ thanh niên tình nguyện để hỗ trợ vận hành hệ thống mới ở cấp xã. Lâm Đồng cũng thành lập các đoàn công tác từ cấp sở, ngành đến tận xã để hướng dẫn trực tiếp. Tuy nhiên, lãnh đạo các địa phương đều khẳng định đây chỉ là giải pháp tình thế, điều cần thiết hơn là Bộ Nội vụ sớm ban hành khung chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu mới.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định cần tăng cường tạm thời đội ngũ có chuyên môn sâu cho cấp xã. Bà nhấn mạnh cần đánh giá công khai, dân chủ, chính xác đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã để cơ cấu lại và nâng cao chất lượng. Bộ Nội vụ sẽ tham mưu để ban hành nghị định về áp dụng KPI đánh giá cán bộ, công chức. Đồng thời, cần quan tâm đầy đủ đến điều kiện sống, tư tưởng của cán bộ khi điều chuyển về trung tâm hành chính mới.

Đề xuất của các địa phương và chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho thấy việc đào tạo và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đang là một thách thức lớn. Bài toán này cần được giải quyết một cách triệt để để đảm bảo hiệu quả của mô hình chính quyền hai cấp./p>

Tổng kết lại, các địa phương và Bộ Nội vụ đang cùng chung tay giải quyết những thách thức về đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong quá trình triển khai mô hình chính quyền hai cấp. Với sự hỗ trợ và chỉ đạo quyết liệt từ Bộ Nội vụ, hy vọng rằng chất lượng và hiệu quả của mô hình này sẽ được nâng cao trong thời gian tới.

…