Tỉnh Thanh Hoá đang triển khai chính sách điều động cán bộ từ miền xuôi lên miền núi nhằm giải quyết tình trạng dôi dư cán bộ và khai phá tiềm năng của các vùng đất khó, giúp người dân thoát nghèo. Huyện biên giới Mường Lát, một trong những địa phương nghèo nhất cả nước, đang là điểm đến cho nhiều cán bộ trẻ.

Huyện Mường Lát có 8 đơn vị xã, nơi sinh sống của khoảng 41.000 nhân khẩu thuộc các dân tộc Thái, Mông, Dao, Khơ Mú, Mường, Kinh. Dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ, vùng đất này vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất và sinh kế. Theo điều tra xã hội học mới nhất, hơn 65% hộ dân tại Mường Lát là hộ nghèo hoặc cận nghèo.

Các hộ dân ở Mường Lát phụ thuộc vào nông nghiệp nhỏ lẻ và chăn nuôi, nhưng thường gặp khó khăn do thời tiết và dịch bệnh. Một vấn đề đáng ngại khác là nhiều hộ dân không dám vay vốn để phát triển kinh tế do sợ không có thu nhập để chi trả. Để giải quyết vấn đề này, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đã được giao nhiệm vụ khảo sát và đánh giá thổ nhưỡng, khí hậu của Mường Lát để tìm ra loại cây, con phù hợp với điều kiện địa phương.

Dự án trồng xoan, lát đã được triển khai từ năm 2011 nhưng không thành công do không phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng. Hiện tại, một số người dân đã bắt đầu thử nghiệm trồng cây quế để lấy tinh dầu, và chính quyền địa phương đang chỉ đạo kiểm lâm kiểm tra chất lượng tinh dầu. Ngoài ra, mô hình trồng cỏ chăn nuôi gia súc cũng đã được triển khai và mang lại giá trị kinh tế cho các hộ gia đình.

Để hỗ trợ cán bộ vùng xuôi lên núi công tác, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều chính sách và cơ chế hỗ trợ kịp thời. Mức hỗ trợ là 1,75 lần mức lương cơ sở mỗi người mỗi tháng đối với các trường hợp làm việc tại 38 xã thuộc các huyện vùng cao.

Ngày 31/7, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký quyết định điều động 176 công chức từ các xã, phường có số lượng dôi dư đến nhận nhiệm vụ tại các xã vùng cao, miền núi đang thiếu nhân lực theo quy định. Thời gian điều động bắt đầu từ ngày 1/8/2025 và kéo dài trong 3 năm.

Sau thời hạn trên, công chức sẽ được xem xét bố trí trở lại nơi công tác cũ, trừ khi có nguyện vọng tiếp tục làm việc tại địa bàn mới, hoặc được phân công nhiệm vụ khác phù hợp. Trong thời gian công tác, họ sẽ được hưởng đầy đủ chế độ, chính sách hỗ trợ theo quy định.

Xã Sông Hinh, tỉnh Đắk Lắk, một thời là vùng đất hoang vu, dân cư thưa thớt, nay đã thay đổi diện mạo với sức sống mới nhờ Chương trình xây dựng nông thôn mới. Con đường dẫn vào xã đã được trải nhựa nhẵn mịn, uốn lượn qua những triền núi, đồi xanh. Hai bên đường là những vùng đất trù phú, bạt ngàn màu xanh của mô hình kinh tế ‘Vườn – Đồi – Rừng’ đang phát triển mạnh mẽ.

Chúng tôi trở lại xã Sông Hinh vào thời điểm bà con đang tất bật xuống giống mía, mì cho vụ mùa 2025-2026. Trên những con đường bê tông sạch đẹp, rợp bóng cây xanh dẫn vào tận các khu dân cư, hiện diện sức sống mới ở vùng quê nông thôn mới.

Ông Nay Y Sét, nguyên Chủ tịch UBND xã Sông Hinh cũ, cho biết trước đây, Sông Hinh từng là một trong những xã nghèo. Sau hơn 13 năm xây dựng nông thôn mới, bộ mặt nông thôn xã Sông Hinh đã có nhiều đổi thay rõ nét. Toàn xã đã bê tông hóa toàn bộ 8,22km trục đường liên xã, 3km đường liên thôn; 13,7km đường ngõ xóm không còn lầy lội vào mùa mưa; hơn 7km đường trục chính nội đồng được cứng hóa, đáp ứng yêu cầu vận chuyển bằng cơ giới.

Thu nhập bình quân đầu người tăng mạnh, từ 8,3 triệu đồng/năm (năm 2010) lên 47 triệu đồng/năm hiện nay; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 5%. Việc xã Sông Hinh đạt chuẩn nông thôn mới thời gian qua không phải là đích đến, mà là điểm khởi đầu cho một chặng đường phát triển mới.

Đảng bộ và Nhân dân xã tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, nỗ lực giữ vững danh hiệu nông thôn mới, đồng thời phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong thời gian tới, hướng đến xây dựng xã Sông Hinh giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Hạ tầng cơ sở tại địa phương đã được đầu tư đồng bộ, các trường học và trạm y tế đều đạt chuẩn quốc gia. Toàn bộ hộ dân đều được sử dụng điện lưới và nước sạch. Trên 90% hộ có xe máy, ô tô, điện thoại di động và các phương tiện nghe nhìn. An ninh trật tự trên địa bàn luôn được đảm bảo.

Ông Y Bui, ở buôn Kít, cho biết gia đình ông trước đây gặp nhiều khó khăn, chỉ có 2 sào lúa nước sản xuất kém hiệu quả. Nhờ Chương trình xây dựng nông thôn mới, với sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật và hỗ trợ 50% kinh phí từ Nhà nước, gia đình ông đã chuyển sang trồng giống lúa lai năng suất, chất lượng cao.

Ông Nguyễn Văn Tưởng, người dân thôn Hòa Sơn, xã Sông Hinh, chia sẻ những năm qua, nhờ sự tuyên truyền, vận động thường xuyên của chính quyền xã, người dân đã hiểu rõ hơn về lợi ích của Chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhiều hộ gia đình tình nguyện hiến đất làm đường, xây dựng các công trình dân sinh.

Từ 1/7, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã Sông Hinh cũ được sáp nhập vào thị trấn Hai Riêng, xã Ea Trol và xã Ea Bia thành xã Sông Hinh mới, thuộc tỉnh Đắk Lắk. Chia sẻ về định hướng giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới trong thời gian tới, ông Nguyễn Chí Hiền, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Sông Hinh, tỉnh Đắk Lắk, cho biết xã tiếp tục tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm.

Đồng thời, khuyến khích người dân chuyển đổi mô hình canh tác từ truyền thống sang nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Việc hỗ trợ vốn, giống, kỹ thuật và đào tạo nghề cho lao động địa phương sẽ là trọng tâm trong chính sách phát triển của xã.

Cà Mau đã triển khai hiệu quả các chính sách dân tộc trong những năm qua, từ đó đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Hạ tầng giao thông được đầu tư nâng cấp, các công trình dân sinh được xây dựng và sửa chữa khang trang, chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số được nâng lên đáng kể. Chính sách dân tộc đã làm thay đổi rõ nét diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Cà Mau.

Việc triển khai đồng bộ các Chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào dân tộc thiểu số. Tại xã Nguyễn Phích, nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống, công tác giảm nghèo đã đạt được kết quả tích cực. Diện mạo ấp Khmer đang khởi sắc, đời sống của người dân không ngừng được cải thiện. Ông Huỳnh Nhạt, Trưởng ấp 7, xã Nguyễn Phích cho biết, đồng bào dân tộc Khmer ở địa phương đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước, như đầu tư xây dựng cầu, đường giao thông, điện lưới, trạm xá, trường học, hỗ trợ vốn và kỹ thuật sản xuất. Nhờ vậy, đến nay, ấp 7 còn 12 hộ nghèo và 3 hộ cận nghèo.

Ông Thạch Xúa, một hộ dân ở ấp 7, xã Nguyễn Phích, đã vươn lên thoát nghèo nhờ được hỗ trợ vốn tín dụng ưu đãi và kỹ thuật sản xuất. Gia đình ông hiện có thu nhập hơn 100 triệu đồng/năm. Các địa phương có đông đồng bào Khmer sinh sống đã cụ thể hóa những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước phù hợp với thực tế của địa phương, như mô hình hỗ trợ vốn để bà con có điều kiện cải tạo đất xen canh rau màu, chăn nuôi, trồng cây ăn trái, mở cửa hàng mua bán nhỏ… giúp nhiều hộ Khmer cải thiện thu nhập, thoát nghèo bền vững.

Tuy nhiên, công tác giảm nghèo ở Cà Mau giai đoạn 2021-2025 sẽ gặp nhiều khó khăn hơn do đòi hỏi giảm nghèo đa chiều, cao hơn, toàn diện hơn. Do đó, mỗi địa phương cần có quyết tâm mới, tầm nhìn xa hơn để có thể hoàn thành các mục tiêu giảm nghèo bền vững. Theo bà Nguyễn Thu Tư, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cà Mau, từ nay đến cuối năm 2025, Cà Mau sẽ đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các địa bàn đặc biệt khó khăn, giải quyết các vấn đề bức xúc nhất, ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo, người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Tỉnh sẽ đẩy mạnh phân quyền, phân cấp cho địa phương, phù hợp với đặc thù vùng đồng bào dân tộc thiểu số; đồng thời hài hòa cơ chế, quy trình giữa các dự án, tránh trùng lặp đối tượng thụ hưởng và nâng cao hiệu quả đầu tư. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bài bản, cùng quyết tâm cao của các cấp, các ngành và sự đồng lòng của nhân dân, Cà Mau phấn đấu sẽ thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu giảm nghèo giai đoạn 2021-2025, nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào dân tộc thiểu số, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

Xuân Đài, một xã đặc biệt khó khăn ở huyện Sơn Dương, tỉnh Phú Thọ, đang nỗ lực phát triển du lịch sinh thái với tiềm năng vô cùng lớn. Nằm trong khu vực của Vườn Quốc gia Xuân Sơn, xã Xuân Đài sở hữu một “bảo tàng thiên nhiên” khổng lồ với diện tích lên đến 15.000 ha. Với sự đa dạng sinh học phong phú, nơi đây là nơi hội tụ của 1.264 loại thực vật và 370 loài động vật, trong đó có nhiều loài quý hiếm.

Nhiệt độ trung bình lý tưởng từ 22-23 độ C tạo điều kiện thuận lợi cho hệ sinh thái phát triển. Trong giai đoạn 2021-2025, Xuân Đài đã chứng kiến những bước phát triển đáng khích lệ. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 27,7 tỷ đồng, với tỷ lệ tăng bình quân hàng năm 10,3%. Tổng vốn đầu tư đạt 1.194,3 tỷ đồng, tăng bình quân 11,9%/năm. Sự phát triển của các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh dịch vụ đã góp phần tạo thêm nhiều việc làm và thu nhập cho người dân.

Để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch, xã Xuân Đài đã tập trung đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng. Nhiều hạng mục công trình phục vụ du lịch đã được cải tạo, nâng cấp và hoàn thiện như đường giao thông, điểm dừng chân, biểu tượng cổng chào làng du lịch cộng đồng. Giai đoạn 2020-2025, Xuân Đài đã đón trên 30 nghìn lượt khách đến tham quan, trong đó hơn 5 nghìn lượt khách lưu trú qua đêm. Hiện tại, trên địa bàn có 11 nhà nghỉ Homestay đang hoạt động, với khả năng phục vụ khoảng 800 lượt khách.

Trong thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Xuân Đài xác định mục tiêu trọng tâm là tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, chủ động, linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo; khai thác hiệu quả các nguồn lực; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ và phát huy vai trò chủ thể của người dân trong phát triển kinh tế – xã hội. Mục tiêu là nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, đồng thời chú trọng việc áp dụng khoa học công nghệ và đầu tư phát triển, quảng bá hình ảnh du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái Vườn Quốc gia Xuân Sơn.

Trong giai đoạn 2025-2030, Xuân Đài phấn đấu xây dựng được 1 mô hình du lịch cộng đồng điển hình tại Xuân Sơn, làm tiền đề để nhân rộng và phát triển bền vững. Với những định hướng rõ ràng, sự đầu tư có trọng điểm và tinh thần đoàn kết của toàn thể Nhân dân, Xuân Đài đang từng bước khẳng định vị thế của mình trên bản đồ du lịch, không chỉ là một điểm đến hấp dẫn mà còn là hình mẫu về phát triển bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân vùng cao.

Thông tin thêm về Vườn Quốc gia Xuân Sơn và các hoạt động du lịch tại đây sẽ giúp du khách hiểu rõ hơn về tiềm năng và vẻ đẹp của xã Xuân Đài.

Thái Nguyên – một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam – đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Với nhiều giải pháp đồng bộ và hiệu quả, tỉnh đã cải thiện đáng kể hạ tầng kỹ thuật, văn hóa – xã hội thiết yếu như điện, đường, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa tại các bản làng.

Những nỗ lực này không chỉ nâng cao mức sống của người dân mà còn làm thay đổi căn bản tập quán canh tác và bộ mặt bản làng. Các bản làng dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên nay đã có những gam màu tươi sáng với những ngôi nhà mới xây dựng, đường sá được mở rộng và trải bê tông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu và phát triển kinh tế.

Việc đầu tư có trọng tâm trọng điểm, phù hợp với điều kiện, tiềm năng thế mạnh, phong tục tập quán của đồng bào đã thu được kết quả tích cực. Công tác vận động quần chúng phát huy quyền làm chủ, sự tham gia chủ động của cộng đồng và người dân đã khơi dậy tinh thần nỗ lực vươn lên của đồng bào. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu, khoảng cách về mức sống so với bình quân chung của tỉnh từng bước thu hẹp. Sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa của các vùng dân tộc có bước phát triển mới.

Tỉnh Thái Nguyên cũng đẩy mạnh việc trang bị kiến thức về khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vật tư phân bón, nguồn cây, con giống chuyển đổi cây trồng vật nuôi, phát triển ngành nghề, làng nghề truyền thống. Hệ thống hạ tầng viễn thông được xây dựng tạo điều kiện cho bà con tiếp cận các nền tảng công nghệ số.

Một số sản phẩm nông nghiệp của tỉnh đã có giá trị thương phẩm cao, trong đó chè là cây trồng chủ lực. Nhiều địa phương đã tập trung phát triển và đã cho sản lượng, giá trị thương phẩm cao với các loại cây trồng như na, bưởi, quế… Sản phẩm truyền thống như dệt, may trang phục dân tộc, mật ong, gạo nếp vải, cốm, miến dong, rượu men lá… đã đáp ứng yêu cầu về chất lượng, thị hiếu người tiêu dùng và đã đạt tiêu chuẩn OCOP.

Bên cạnh những thành tựu, vẫn còn một số khó khăn và thách thức mà tỉnh cần phải vượt qua. Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi địa hình trải rộng, mật độ dân cư không tập trung, trình độ sản xuất còn dựa nhiều vào yếu tố tự nhiên, phương thức canh tác giản đơn, giá trị kinh tế thấp, ít cơ hội tiếp cận việc làm phi nông nghiệp.

Cơ sở hạ tầng nhiều xã phía Bắc của tỉnh chưa được đầu tư hoàn thiện. Cơ chế, chính sách chưa đủ hấp dẫn thu hút doanh nghiệp có tiềm lực kinh tế mạnh đầu tư vào công nghiệp chế biến, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị tại các xã vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên vẫn được giữ gìn và phát huy. Những nét đẹp mang giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào như ngôn ngữ, trang phục truyền thống, phong tục tập quán, nghi lễ tín ngưỡng, ẩm thực, dân ca dân vũ được các cấp ủy, chính quyền tạo điều kiện cho bà con bảo tồn và phát huy.

Mới đây, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành đề án phát triển du lịch cộng đồng với nhiều triển vọng về các điểm đến mới và tạo thêm việc làm cho người dân. Làng du lịch sinh thái nhà sàn Thái Hải, Làng du lịch cộng đồng xóm Mỏ Gà, Làng văn hóa dân tộc bản Quyên… có thể coi là hình mẫu để nâng cao, nhân rộng.

Trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục quan tâm và có những giải pháp hiệu quả hơn nữa để phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi một cách bền vững.

Xã Thượng Đức, thành phố Đà Nẵng, là một điển hình về phát triển nông thôn mới

Xã Thượng Đức, thành phố Đà Nẵng, được thành lập từ ba xã gồm Đại Lãnh, Đại Hưng và Đại Sơn, nằm ở vị trí phía tây, cách trung tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 60 km. Với truyền thống yêu nước và lịch sử hào hùng, xã Thượng Đức đã trở thành biểu tượng của sự vượt khó và phát triển.

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, xã Thượng Đức đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong bối cảnh cả nước và thành phố Đà Nẵng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Thượng Đức đã đoàn kết, đồng lòng, sớm kiểm soát và ổn định trên các mặt công tác.

Công tác xây dựng Đảng được chú trọng, với 129 đảng viên mới được kết nạp. Việc sắp xếp bộ máy, đơn vị hành chính cấp xã và chính quyền địa phương 2 cấp được thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả. Kinh tế nông nghiệp phát triển ổn định, với diện tích gieo trồng bình quân hằng năm đạt gần 935 ha và sản lượng lương thực hơn 6.000 tấn.

Hạ tầng kỹ thuật được quan tâm đầu tư, với 80% vùng sản xuất có đường giao thông đến nơi. Các công trình thủy lợi được xây dựng, giúp tưới tiêu đạt 100% diện tích. 100% các tuyến đường liên thôn, liên xã được bê tông hóa.

Công tác an sinh, xã hội được chú trọng quan tâm đúng mức. Xã đã hoàn thành thực hiện mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát giai đoạn 2023-2025 với số lượng 104 nhà. Tỉ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể nhẹ cân còn 5,42%. Giáo dục, y tế, an sinh xã hội có nhiều tiến bộ.

Bí thư Đảng ủy xã Thượng Đức Đặng Văn Kỳ nhận định, với những thành tựu to lớn trên các lĩnh vực đạt được trong những năm gần đây, cùng với sự quan tâm đầu tư của nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, xã Thượng Đức sẽ tiếp tục phát triển nhanh hơn trong nhiệm kỳ tới.

Xã Thượng Đức sẽ tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, chính quyền số, nền hành chính hiện đại. Xã sẽ thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, đầu tư nâng cấp kết cấu hạ tầng nông thôn gắn với giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới.

Trong lĩnh vực phát triển kinh tế, xã Thượng Đức phấn đấu tăng trưởng thương mại, dịch vụ và du lịch từ 12%/năm. Xã sẽ xúc tiến các dự án như khu trung tâm thương mại, khu du lịch sinh thái và khai thác các tài nguyên địa phương…

Với hướng đi đã được khẳng định, kế thừa và phát huy những thành tựu đã đạt được, Đảng bộ và nhân dân xã Thượng Đức quyết tâm đoàn kết một lòng, vượt qua mọi khó khăn, phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. Xây dựng xã Thượng Đức sớm thành xã nông thôn mới nâng cao, nhân dân có cuộc sống bình yên, ấm no, hạnh phúc.