Chuyển đổi sang xe điện – một xu hướng tất yếu trong quá trình giảm phát thải và bảo vệ môi trường – đang là một chủ đề nóng được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên, việc chuyển đổi này cũng đặt ra nhiều thách thức và câu hỏi về tính khả thi, đặc biệt là khi nhiều người vẫn còn băn khoăn về vấn đề an toàn, bảo hiểm, và cơ sở hạ tầng hỗ trợ.

Chuyên gia Nguyễn Thúc Hoàng Linh, trong chương trình Trên Ghế ngày 2-8, đã đưa ra những lời khuyên cho những người chuyển sang sử dụng xe điện. Theo ông, những người chuyển sang sử dụng xe điện sẽ cần thay đổi thói quen và không nên tự độ chế pin. Đồng thời, chỉ cho xe đi sạc ở những địa điểm uy tín được chỉ định. Việc này không chỉ đảm bảo an toàn cho người sử dụng mà còn giúp giảm thiểu rủi ro về cháy nổ.

Về vấn đề loại bỏ xe xăng, chuyên gia cho rằng, nếu có một lệnh cấm cứng đối với xe xăng, chúng sẽ bị đẩy ra khỏi các khu vực hạn chế giảm phát thải. Tuy nhiên, điều này còn phụ thuộc vào việc chính quyền sẽ hạn chế xe xăng bằng cách nào. Hơn nữa, xe xăng bị cấm không có nghĩa là “ra thẳng bãi rác”, vì có công nghệ thay đổi hệ truyền động hay tái chế.

Thực tế, nhiều hãng lớn sản xuất cả xe xăng và xe điện thì những mẫu xe điện chia sẻ nhiều linh kiện với xe xăng. Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) nói rằng phải mất 2-3 năm để chuyển đổi trước khi lệnh cấm này được thực thi. Điều này cho thấy VAMM đã có tính sẵn một lộ trình.

Về con số 2-3 năm, yếu tố quan trọng nhất là đảm bảo được sản lượng. Việc thay thế hàng triệu xe hiện nay là một thách thức khó, có lẽ phải mất nhiều hơn 2-3 năm, dù người tiêu dùng sẵn sàng chuyển đổi.

Chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng không nên can thiệp vào hệ thống điện của xe điện. Việc độ chế pin xe máy điện là một rủi ro lớn và không nên thực hiện. Chất lượng xe, chất lượng pin, chất lượng hệ thống điện là 3 yếu tố cần phải được coi trọng. Bên cạnh đó là cơ chế hỗ trợ và kiểm soát của mỗi khu dân cư.

Nếu nhiều người có nhu cầu thay đổi, nâng cấp pin cho xe điện, chuyên gia khuyên rằng hãy chờ thêm thời gian. Thị trường xe điện đang manh nha hình thành nên chưa có các linh kiện, phụ kiện tốt trên thị trường.

Về vấn đề bảo hiểm cháy nổ đối với xe điện, chuyên gia nhận định rằng hiện nay, các công ty bảo hiểm vẫn làm theo quy định, và áp dụng đối với từng dòng xe cụ thể. Tuy nhiên, không hãng bảo hiểm nào chấp nhận đền bù những rủi ro mà người dùng can thiệp vào phương tiện, cũng như nằm ngoài các quy định truyền thống của ngành bảo hiểm.

Chuyên gia cho rằng việc được lựa chọn phương tiện đi lại nói chung là quyền lợi của mỗi người. Hiện nay, Chính phủ đang hướng đến việc giảm phát thải và xe điện chỉ là một trong những lựa chọn.

Có thể trong giai đoạn này chưa có lựa chọn nào lý tưởng hơn xe điện nên ở góc nhìn nào đó xe điện đang trở thành sự áp đặt. Tuy nhiên, chuyên gia nghĩ rằng hãy chờ 2-3 năm nữa để nhìn lại bức tranh tổng thể của Hà Nội, lúc đấy chúng ta sẽ thấy có rất nhiều phương án.

Chuyển đổi từ xăng sang điện có thể là một sự tập dượt trước cho việc sử dụng phương tiện công cộng và các giải pháp giao thông bền vững khác trong tương lai.

TP. Hà Nội đang tích cực triển khai các giải pháp để chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe máy điện, nhằm thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này đang đặt ra nhiều thách thức đối với các nhà sản xuất và ngành công nghiệp xe máy. Việc thay đổi quá nhanh có thể gây ra áp lực lớn lên toàn bộ ngành công nghiệp, từ khâu sản xuất, phân phối đến dịch vụ hậu mãi.

Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho rằng, việc chuyển đổi đột ngột sang xe điện sẽ dẫn đến lãng phí lớn các nguồn lực đã đầu tư và làm suy giảm hiệu quả thực thi các chính sách môi trường. Đồng thời, hệ thống gần 2.000 đại lý xe máy xăng hiện nay có nguy cơ bị tê liệt do doanh thu sụt giảm đột ngột. VAMM cũng nhấn mạnh rằng, khoảng 200 nhà cung ứng linh kiện, chủ yếu phục vụ động cơ đốt trong, sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp, kéo theo nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng. Tác động lan tỏa sẽ ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn lao động, đe dọa sinh kế và tạo áp lực lớn lên an sinh xã hội.

Các chuyên gia cho rằng, lãnh đạo thành phố cần nhìn nhận thẳng thắn những thách thức về hạ tầng, quản lý, an sinh xã hội cũng như căn cứ khoa học cho từng bước thực hiện. Việc thực hiện cần có một lộ trình hợp lý với thời gian chuẩn bị dài hơn từ 3-4 năm. Việc chuyển đổi phương tiện không nên chỉ coi là bài toán kỹ thuật hay hành chính đơn thuần, mà cần gắn với một lộ trình linh hoạt, có bước đi phù hợp thực tế, giúp người dân có đủ thời gian, điều kiện thích ứng, tránh gây xáo trộn đời sống người dân và đảm bảo hiệu quả chuyển đổi thực chất.

Khi quá trình này được thực hiện đồng bộ, từ phát triển hạ tầng giao thông công cộng, kiểm soát khí thải, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, đến hoàn thiện hệ thống chính sách, TP. Hà Nội hoàn toàn có cơ sở để trở thành hình mẫu cho các đô thị khác trong hành trình xanh hóa giao thông và cải thiện môi trường sống.

Các cơ quan quản lý Nhà nước cũng cần thời gian để nghiên cứu, tham vấn chuyên gia và xây dựng hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn an toàn và các quy định pháp lý phù hợp với đặc thù của xe điện. Đồng thời, cần sớm ban hành chính sách khuyến khích chuyển đổi, bao gồm hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế và tín dụng – nhằm tạo điều kiện cho người dân tiếp cận phương tiện mới.