Trong những năm qua, nhiều tổ chức hội, đoàn thể và cá nhân đã chung tay hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa cho những người có công với cách mạng, gia đình liệt sĩ và thương binh trên cả nước. Những căn nhà mang ý nghĩa sâu sắc về lòng biết ơn và tinh thần trách nhiệm cộng đồng đã được xây dựng, giúp cải thiện điều kiện sống cho những người có công.

Bà Nguyễn Thị Vinh, sinh năm 1933, quê Yên Bái, đã dành hơn 40 năm tìm kiếm mộ con trai thứ hai, Ngô Thanh Sơn, nhập ngũ năm 1981 và hy sinh tại mặt trận Vị Xuyên, Hà Giang. Hiện, bà sống cùng con gái út bị khuyết tật trong căn nhà lụp xụp khoảng 30m². Thu nhập của bà chủ yếu dựa vào trợ cấp của Nhà nước. Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh Yên Bái đã hỗ trợ 150 triệu đồng để xây ngôi nhà mới rộng hơn 80m² cho gia đình. Ông Đồng Quang Hưng, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh Yên Bái, cho biết: ‘Hội đã hỗ trợ xây dựng 144 ngôi nhà tình nghĩa cho cha mẹ, vợ, con liệt sĩ và người thờ cúng liệt sĩ, với tổng kinh phí gần 10 tỷ đồng.’ Hội ưu tiên hỗ trợ những người cao tuổi, có người đã hơn 100 tuổi.

Ông Nguyễn Thanh Tước, sinh năm 1951, xã Quang Minh, Hà Nội, đã xung phong nhập ngũ năm 1970 và bị thương năm 1971. Xuất ngũ với thương tật hơn 30%, ông về quê trồng hoa mưu sinh. Thu nhập ít ỏi cùng trợ cấp thương binh chỉ đủ cho sinh hoạt tối thiểu. Hội Bộ đội Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh thành phố Hà Nội đã vận động các tổ chức, đoàn thể cùng hội viên quyên góp 50 triệu đồng để xây dựng lại mái ấm cho ông. Tấm lòng của đồng đội được tiếp sức bởi sự chung tay của bà con lối xóm, người thân, bạn bè. Nhờ đó, một ngôi nhà mái bằng khang trang, rộng 180m² với tổng kinh phí hơn 100 triệu đồng đã hoàn thiện.

Hội Truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh Việt Nam đã coi việc chăm lo đời sống hội viên, trước hết là về nhà ở, là nhiệm vụ xuyên suốt. Theo Thiếu tướng Võ Sở, Chủ tịch Hội, qua vận động tài trợ, quyên góp từ nguồn lực xã hội, từ năm 2011 đến nay, Hội đã vận động xây dựng được hơn 3.000 căn nhà nghĩa tình Trường Sơn với tổng giá trị gần 200 tỷ đồng. Từ chủ trương của Trung ương Hội, tinh thần ‘nghĩa tình đồng đội’ đã lan tỏa mạnh mẽ tới các cấp hội trên cả nước. Hội Truyền thống Trường Sơn Đường Hồ Chí Minh tỉnh Thanh Hóa đã hỗ trợ xây dựng được 299 căn nhà với tổng kinh phí khoảng 1,5 tỷ đồng.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về xóa nhà tạm, nhà dột nát, cả nước đã xây mới và sửa chữa hơn 41.800 căn cho người có công với cách mạng. Kết quả này có được nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự chung tay của nhân dân. Nhiều tổ chức hội do cựu chiến binh thành lập không chỉ góp phần đáng kể về số lượng nhà mà còn là hạt nhân lan tỏa phong trào trên toàn quốc.

Trong những năm qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Các cấp lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ. Cơ quan chức năng tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, với hy vọng xác định được danh tính của các liệt sĩ.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật, lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang đã được tiến hành cùng với việc tu bổ, chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN. Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết, việc lấy mẫu ADN xác định lại danh tính cho liệt sĩ là việc làm vô cùng ý nghĩa, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để xác định gen các liệt sĩ chưa xác định danh tính. Năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính.

Là người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia cho biết, chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi cho biết, thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực.

Tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cho biết, sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ kết hợp qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Tuổi trẻ phường Đống Đa, Hà Nội, đã thể hiện tinh thần xung kích và tình nguyện cao đẹp trong việc tri ân những người anh hùng và hỗ trợ các đối tượng chính sách. Hướng tới kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh, liệt sĩ, Đoàn Thanh niên phường Đống Đa đã phối hợp với các đơn vị để tổ chức chuỗi hoạt động ý nghĩa, thiết thực.

Đầu tiên, các bạn trẻ đã ra quân vệ sinh môi trường và làm đẹp cảnh quan tại 4 Nhà bia tưởng niệm liệt sĩ trên địa bàn phường, bao gồm Nhà bia tưởng niệm Liệt sĩ phường Trung Liệt cũ, Nhà bia tưởng niệm Liệt sĩ Phường Nam Đồng cũ, Nhà bia tưởng niệm Liệt sĩ phường Láng Hạ cũ và Nhà bia tưởng niệm Liệt sĩ phường Thịnh Quang cũ. Các hoạt động này không chỉ là công việc vệ sinh thông thường mà còn là một bài học giáo dục truyền thống sâu sắc về lòng biết ơn và sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ.

Bạn Nguyễn Quang Anh, Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam, cho biết rằng đây là cách họ thể hiện lòng biết ơn chân thành nhất đến những người đã hy sinh xương máu để có được cuộc sống hòa bình hôm nay. “Chúng tôi muốn thông qua hoạt động này để giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống lịch sử và lòng biết ơn đối với các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc”, anh nói.

Bên cạnh đó, Đoàn Thanh niên phường Đống Đa còn chủ động phối hợp với các đơn vị đồng hành triển khai nhiều chương trình ý nghĩa khác nhằm hỗ trợ các đối tượng chính sách. Dự kiến, 23 suất quà sẽ được trao tận tay các thương bệnh binh, cựu thanh niên xung phong có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Đặc biệt, vào ngày 25/7 tới, một chương trình khám bệnh và chăm sóc sức khỏe miễn phí sẽ được tổ chức tại Bệnh viện Đa khoa Đống Đa, dành riêng cho các đối tượng chính sách.

Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Bí thư Đoàn phường Đống Đa Nguyễn Mai Anh cho biết rằng họ mong muốn những hành động của mình không chỉ dừng lại ở việc tưởng nhớ mà còn phải mang lại giá trị thiết thực, sẻ chia gánh nặng với các gia đình chính sách. “Chúng tôi hy vọng rằng các hoạt động này sẽ góp phần thể hiện lòng biết ơn và trách nhiệm của tuổi trẻ đối với các anh hùng liệt sĩ và các đối tượng chính sách”, cô nói.

Ngoài ra, tuổi trẻ phường Đống Đa còn chú trọng đến việc giáo dục thế hệ mầm non bằng cách mở lớp dạy tiếng Anh miễn phí dành cho con em cựu thanh niên xung phong có hoàn cảnh khó khăn. Đây là một hoạt động thiết thực, giúp cho các em có cơ hội học tập và phát triển kỹ năng ngôn ngữ.

Trước đó, Đoàn Thanh niên phường Đống Đa cũng đã phối hợp cùng Đoàn Thanh niên trường Đại học Thủy Lợi và Chi đoàn cơ sở 68 tổ chức ‘Ngày Chủ nhật xanh’ lần thứ IV năm 2025, triển khai mạnh mẽ phong trào thi đua ‘Sáng – xanh- sạch -đẹp’ trên toàn địa bàn. Các tình nguyện viên đã tập trung vào 4 tuyến phố xuyên tâm của phường, tích cực bóc xóa quảng cáo, rao vặt trái phép dán bẩn trên tường, cột điện, trả lại vẻ mỹ quan cho đô thị và đẩy mạnh công tác vệ sinh môi trường, thu gom rác thải.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định ngành Nội vụ sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình trong công tác tìm kiếm và xác định danh tính của hàng trăm nghìn liệt sĩ, nhằm giảm bớt nỗi đau và sự chờ đợi của các gia đình họ.

Phát biểu tại Hội nghị gặp mặt người có công và nhân chứng lịch sử tiêu biểu năm 2025 vào sáng ngày 24/7, người đứng đầu Bộ Nội vụ đã bày tỏ sự day dứt khi vẫn còn gần 200.000 liệt sĩ chưa được quy tập và gần 300.000 liệt sĩ chưa xác định được thông tin. Để có thể đáp lại sự mong mỏi của các gia đình người có công với cách mạng, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đã cam kết sẽ thực hiện công tác tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ trong thời gian tới với quyết tâm cao nhất có thể.

‘Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin được triển khai với ý nghĩa là một trách nhiệm, bổn phận đạo lý thiêng liêng. Ngành Nội vụ sẽ tiếp tục cố gắng hơn nữa để tìm kiếm 200.000 liệt sĩ chưa được quy tập và gần 300.000 liệt sĩ chưa xác định được thông tin, với mục đích làm giảm bớt nỗi đau và sự mòn mỏi chờ đợi của những người mẹ, người vợ và gia đình liệt sĩ’, Bộ trưởng nêu rõ quyết tâm.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng thông tin, năm 2025 đánh dấu những dấu mốc quan trọng của đất nước Việt Nam, bao gồm kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước, cũng như 80 năm thành lập nước. Trước những thành tựu phát triển vượt bậc của đất nước và trước niềm vui, hạnh phúc của người dân và toàn thể người có công, người đứng đầu ngành Nội vụ đã thấm thía hơn bao giờ hết giá trị quý báu của hòa bình, độc lập, tự do và ấm no hạnh phúc.

Khi đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh rằng với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước về người có công với cách mạng, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp trong hệ thống chính trị. Mục tiêu là tiếp tục đổi mới tư duy và nỗ lực tham mưu cho Đảng và Nhà nước hoàn thiện thể chế và chính sách đối với người có công, theo hướng phục vụ, hiện đại, toàn diện, bao trùm, hiệu quả và nhân văn.

Trong thời gian tới, ngành sẽ triển khai đầy đủ và hiệu quả các định hướng về chính sách đối với người có công theo tinh thần Nghị quyết số 42 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Đây chính là cơ sở để thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, đồng thời quan tâm và chăm lo cho đời sống vật chất cũng như tinh thần của người có công, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa và những người đang gặp khó khăn trong cuộc sống.

Bộ Nội vụ cũng đặt mục tiêu tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo Đảng và Nhà nước nâng mức chuẩn trợ cấp và phụ cấp ưu đãi, với hướng là mức cao nhất trong các chính sách xã hội. Dự kiến trong quý IV năm 2025, Bộ sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định quy định chi tiết Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng. Ngoài ra, vào quý III, Bộ sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định điều chỉnh chế độ trợ cấp hàng tháng đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến giai đoạn 1965-1975.

Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7), phim tài liệu “Nơi bờ vai hóa thành bầu trời” sẽ được phát sóng vào tối 24 và 25/7/2025 trên kênh VTV1 – Đài truyền hình Việt Nam. Bộ phim là câu chuyện cảm động về những người phụ nữ, những người vợ đã lặng lẽ đứng sau những cuộc chiến, chịu đựng và vượt qua những khó khăn để chăm sóc cho những người chồng bị thương, bệnh.

Những người phụ nữ này đã gánh lên vai một cuộc chiến khác – cuộc chiến với số phận, với sự nghiệt ngã của đời người. Họ đã thể hiện sự kiên cường, nghị lực và tình yêu thương vô bờ bến dành cho gia đình, cho những người chồng của mình. Bộ phim cũng làm nổi bật sự quan tâm, chia sẻ và đồng hành của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội, đặc biệt là Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, trong hành trình lặng lẽ nhưng đầy nghị lực của những người vợ thương binh, bệnh binh.

Với tựa đề “Nơi bờ vai hóa thành bầu trời”, bộ phim tài liệu dài 2 tập do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chỉ đạo Báo Phụ nữ Việt Nam sản xuất. Bộ phim là một dịp để tôn vinh và ghi nhận những hy sinh và đóng góp của những người phụ nữ này. Thông qua bộ phim, khán giả có thể hiểu rõ hơn về những khó khăn, thử thách mà họ đã trải qua, cũng như sự hỗ trợ và chăm sóc của xã hội dành cho họ.

Phát sóng bộ phim “Nơi bờ vai hóa thành bầu trời” là một cách để chúng ta tri ân và ghi nhớ những đóng góp của những người phụ nữ này. Đồng thời, bộ phim cũng góp phần nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò và tầm quan trọng của phụ nữ trong gia đình và xã hội, đặc biệt là trong việc chăm sóc và hỗ trợ những người có công với Cách mạng.

Nhân kỷ niệm Ngày Thương binh – Liệt sĩ năm nay, tỉnh Đắk Lắk đã hoàn thành chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm cho gia đình người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ. Đây là một hoạt động thiết thực, thể hiện sự tri ân sâu sắc của cả hệ thống chính trị và toàn dân với những người đã cống hiến, hy sinh cho Tổ quốc.

Chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ tại tỉnh Đắk Lắk đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tại xã Liên Sơn Lắk, nhiều hộ gia đình đã được hỗ trợ kinh phí để xây dựng nhà ở mới. Bà H Lang Ông, một cô gái M’nông từng tham gia cách mạng trong thời chiến, là một trong những hộ gia đình được hỗ trợ. Ngôi nhà mới của bà được xây dựng sát bên nhà của gia đình cháu gái, vừa đảm bảo sự gần gũi, tiện bề chăm sóc, lại vừa giữ được không gian riêng tư. Đây không chỉ là một ngôi nhà mà còn là sự ghi nhận, một lời tri ân sâu sắc mà Đảng, Nhà nước dành cho những người có đóng góp thầm lặng trong thời chiến như bà H Lang.

Cùng chung niềm vui ấy, bà H Pông, trú tại buôn Yơn, xã Liên Sơn Lắk, cũng đã được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở. Bà H Pông có 3 người con, nhưng chồng đã mất, các con đã lập gia đình và có cuộc sống riêng. Do kinh tế eo hẹp, trước đây bà phải sống trong cái chòi dựng tạm bợ trên mảnh đất của gia đình. Giờ đây, bà đã có một căn nhà kiên cố để ở. Việc hỗ trợ xây dựng nhà ở cho bà H Pông và nhiều hộ gia đình khác không chỉ giúp họ cải thiện điều kiện sống mà còn mang lại niềm vui và hạnh phúc trong dịp kỷ niệm Ngày Thương binh – Liệt sĩ.

Tỉnh Đắk Lắk đã triển khai xây mới và sửa chữa 9.493 căn nhà cho các đối tượng thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, gia đình người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ. Trong đó, nhà ở cho gia đình người có công là 608 căn, gồm 155 căn xây mới và 453 căn sửa chữa. Đến thời điểm này, Đắk Lắk đã hoàn thành và bàn giao tổng số 607/608 căn nhà cho các đối tượng chính sách có công. Việc hoàn thành chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của chính quyền địa phương đối với những người đã hy sinh và cống hiến cho Tổ quốc.

Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành dứt điểm việc hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công, thân nhân, gia đình liệt sĩ trước ngày 27/7 năm nay. Với việc hoàn thành và bàn giao 607/608 căn nhà cho các đối tượng chính sách có công, tỉnh Đắk Lắk đã thể hiện sự quyết tâm và nỗ lực trong việc thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Mỗi ngôi nhà được hoàn thành và bàn giao đúng dịp cả nước tri ân các thương binh, liệt sĩ chính là biểu tượng sống động của đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và trách nhiệm cộng đồng. Chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ tại tỉnh Đắk Lắk đã góp phần tích cực vào việc nâng cao đời sống của các hộ gia đình chính sách, đồng thời thể hiện sự tri ân sâu sắc của cả hệ thống chính trị và toàn dân với những người đã cống hiến, hy sinh cho Tổ quốc.

Trong những ngày tháng 7, các cán bộ, đoàn viên thanh niên (ĐVTN) xã Sơn Đông đã đến thăm và trò chuyện với những người mẹ, người cha, và thân nhân của các gia đình liệt sĩ trên địa bàn xã. Đây là hoạt động thiết thực nhằm tri ân và thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.

Tại căn nhà nhỏ ở thôn Hương Ngãi, cụ bà Triệu Thị Trinh không giấu được niềm xúc động khi ngắm nhìn bức ảnh rõ nét của người con trai, liệt sĩ Triệu Quốc Bình. Sinh năm 1946, hy sinh tại mặt trận phía nam năm 1967, bức hình này là một trong những kỷ niệm quý giá mà gia đình lưu giữ. Tuy nhiên, nhiều bức ảnh của các liệt sĩ khác trên địa bàn xã đã bị phai mờ theo thời gian, khiến cho việc nhớ lại những người đã hy sinh trở nên khó khăn hơn.

Trước khi triển khai chương trình phục hồi ảnh liệt sĩ, Tỉnh Đoàn đã chỉ đạo các cơ sở đoàn khảo sát thực tế tại địa phương. Qua khảo sát, các đoàn viên đã nắm được tình hình có những liệt sĩ ra đi và để lại tấm hình cho gia đình, nhưng một số chỉ là tấm ảnh vẽ chì chân dung từ người thân miêu tả lại. Thời gian trôi qua, những tấm hình kỷ niệm, những di ảnh thờ cũng đã phai mờ và hư hỏng theo năm tháng, khiến cho việc nhận diện trở nên khó khăn.

Với lòng tri ân các liệt sĩ của thế hệ trẻ, mong muốn được phục hồi tấm ảnh mà các anh hùng liệt sĩ để lại, Đoàn thanh niên các xã, phường đã phối hợp cùng cấp ủy chi bộ, chi đoàn các khu dân cư và xin phép các gia đình thực hiện. Chương trình này chủ yếu dựa vào nguồn xã hội và đã được nhiều đơn vị, tổ chức đồng hành. Các bức ảnh được phục dựng bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), với sự hỗ trợ kỹ thuật, dựa trên những bức ảnh cũ và thông tin từ gia đình cung cấp.

Qua công nghệ hiện đại, hình ảnh các liệt sĩ được tái hiện một cách sống động và chân thực, giúp người thân có cơ hội nhìn lại gương mặt thân yêu sau nhiều năm tháng chỉ còn trong ký ức. Điều này không chỉ mang lại niềm vui cho các gia đình mà còn góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống lịch sử, giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước và hy sinh của các thế hệ đi trước.

Việc phục hồi và tái tạo hình ảnh các liệt sĩ không chỉ có ý nghĩa về mặt tinh thần mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, ghi nhớ công ơn của các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc. Thông qua hoạt động này, thế hệ trẻ hôm nay có thể hiểu rõ hơn về lịch sử và truyền thống của dân tộc, từ đó củng cố niềm tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm với quê hương.

Hy vọng rằng, thông qua những hoạt động thiết thực và ý nghĩa như thế này, sẽ có thêm nhiều tấm hình của các liệt sĩ được phục hồi, giúp cho việc ghi nhớ và tri ân các anh hùng liệt sĩ trở nên dễ dàng và cụ thể hơn. Đồng thời, cũng mong rằng, thế hệ trẻ sẽ tiếp tục phát huy truyền thống và học tập, làm theo những tấm gương sáng của các thế hệ đi trước.

Đã hơn một năm kể từ khi hàng nghìn cán bộ công an dấn thân vào nhiệm vụ thu thập mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ, không quản nắng mưa, ngày đêm rong ruổi khắp các làng quê Việt Nam. Nhờ nỗ lực không ngừng nghỉ ấy, hành trình “trả lại tên cho các Anh hùng” đã chuyển mình với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ gen tiên tiến, mở ra những bước đột phá đầy ý nghĩa.

Ngày 23/7/2024, nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn nút khởi động Ngân hàng Gen (ADN) thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin và thân nhân liệt sĩ. Dự án do Bộ Công an đứng ra thực hiện, với sự đồng hành của GeneStory, đơn vị tiên phong trong việc tạo lập dữ liệu cho Ngân hàng gen. Tròn một năm sau, dự án đã thu được hơn 51.000 mẫu gen từ khắp mọi miền đất nước. Mỗi mẫu gen là một tia hy vọng, thắp sáng niềm tin cho những gia đình vẫn ngày đêm mong ngóng.

Đến nay, đã có 16 gia đình tìm lại được hài cốt người thân, 16 liệt sĩ được trở về quê hương sau hàng chục năm nơi chiến trường xa. Trong số những gia đình tìm được người thân, có gia đình liệt sĩ Lương Bá Nho, người đã hy sinh vào năm 1970. Hài cốt của anh được tìm thấy tại nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ, tỉnh Gia Lai, sau hơn 50 năm mất tích. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm vui cho gia đình mà còn cho thấy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ gen trong việc xác định danh tính liệt sĩ.

Giáo sư Vũ Hà Văn, nhà đồng sáng lập GeneStory, khẳng định rằng công nghệ gen tiên tiến sẽ giúp nối lại những mảnh ghép của quá khứ và hiện tại. “Mỗi một mẫu gen được thu thập hôm nay không chỉ là mẫu vật sinh học, mà còn là sự kết nối ký ức, sự nối dài của tình thân qua nhiều thế hệ.”

Dự án Ngân hàng Gen Việt Nam đặt mục tiêu thu thập 1 triệu mẫu gen từ thân nhân để xác định danh tính cho khoảng 500.000 liệt sĩ. Với sự hỗ trợ của các thuật toán AI và hệ thống dữ liệu tham chiếu đặc trưng của người Việt, dự án hứa hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong việc xác định danh tính liệt sĩ và ứng dụng trong các lĩnh vực khác như chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa và y tế.

Ở phường Long Biên, Hà Nội, ông Lưu Văn Ninh, một thương binh hạng 2/4, vẫn tiếp tục cống hiến cho cộng đồng với tinh thần trách nhiệm và lòng nhiệt huyết không giới hạn. Sinh năm 1951, ông đã tự nguyện lên đường chiến đấu khi mới 17 tuổi và trở về với những thương tích không thể khắc phục. Tuy nhiên, thay vì buông xuôi trước nghịch cảnh, ông chọn cách tiếp tục sống và cống hiến cho xã hội.

Ông Ninh đã kể lại những ký ức không thể nào quên về cuộc chiến tranh khốc liệt khi xưa. Vào năm 1968, ông quyết định tình nguyện lên đường chiến đấu, dù đang học lớp 10 tại Hà Nội. Mặc dù cuộc chiến đã lùi xa hơn nửa thế kỷ, ông vẫn nhớ như in những ngày tháng bom đạn đã tác động trực tiếp lên cuộc sống của mình và đồng đội.

Sau chiến tranh, ông bị thương nghiêm trọng và mất một cánh tay. Tuy nhiên, ông không để điều đó ngăn cản mình tiếp tục sống và cống hiến. Ông tham gia xây dựng Xí nghiệp may thương binh Gia Lâm, rồi chuyển ngành về Sở Xây dựng Hà Nội. Ông cũng đảm nhiệm công tác thu mua vật liệu phục vụ hai chủ trương lớn của thành phố.

Năm 1992, ông về nghỉ chế độ tại địa phương, nhưng ông không ngừng nghĩ cách làm sao để xây dựng cộng đồng ngày một tốt đẹp hơn. Ông đứng ra thành lập tổ vay vốn giúp các hộ nghèo có điều kiện làm ăn, phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo. Ông cũng xây dựng đội văn nghệ cựu chiến binh của tổ dân phố, góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa của địa phương.

Ông Ninh luôn cố gắng hoàn thành tốt mọi việc để không phụ lòng bà con. Ông cũng là người tiên phong trong các hoạt động giáo dục truyền thống, kết nối trường học với cựu chiến binh để tổ chức các buổi ngoại khóa, thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ, kể chuyện lịch sử cho học sinh. Qua những hoạt động này, ông mong muốn thế hệ trẻ hôm nay có thể học tập và rút ra kinh nghiệm để xây dựng và bảo vệ đất nước.

Ông nhắn nhủ với thế hệ trẻ rằng: “Thời nào cũng cần bản lĩnh. Thời chúng tôi chiến đấu bằng súng đạn, thì các bạn trẻ hôm nay cần chiến đấu bằng tri thức. Phải học tập, rèn luyện và sống có trách nhiệm để đưa đất nước tiến xa hơn, để sánh vai và không thua kém các nước trên thế giới.”

Hơn 70 tuổi, ông vẫn cùng vợ đồng hành trong mọi công việc. Bà Thơ, vợ ông, là Chi hội trưởng phụ nữ ở địa phương, góp phần tích cực vào các hoạt động vì phụ nữ và trẻ em. Cuộc sống mà ông đang sống là bản anh hùng ca không lời. Đó là cách ông tri ân quá khứ, là lời cảm ơn dành cho đồng đội đã hy sinh và là ngọn đèn soi đường cho lớp trẻ hôm nay học tập, noi theo.