Nghiên cứu khoa học – Nghethuat.info https://nghethuat.info Trang thông tin nghệ thuật Việt Nam Sun, 28 Sep 2025 14:08:03 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.4 https://cloud.linh.pro/nghethuat/2025/08/nghethuat-icon.svg Nghiên cứu khoa học – Nghethuat.info https://nghethuat.info 32 32 UEF tuyển sinh chương trình hỗ trợ nhà khoa học trẻ học tiến sĩ https://nghethuat.info/uef-tuyen-sinh-chuong-trinh-ho-tro-nha-khoa-hoc-tre-hoc-tien-si/ Sun, 28 Sep 2025 14:08:00 +0000 https://nghethuat.info/uef-tuyen-sinh-chuong-trinh-ho-tro-nha-khoa-hoc-tre-hoc-tien-si/

Chương trình Pre-Doctoral Programme của Đại học Kinh tế – Pháp luật (UEF) hiện đang nổi lên như một điểm đến lý tưởng cho những bạn trẻ đam mê nghiên cứu và học thuật. Không chỉ đơn thuần là một chương trình học, Pre-Doctoral Programme đóng vai trò quan trọng như một bước đệm vững vàng cho hành trình học thuật phía trước của các học viên.

Thông qua chương trình này, UEF không chỉ cung cấp cho sinh viên những kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực nghiên cứu mà còn tạo điều kiện để họ phát triển kỹ năng tư duy phản biện, kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề. Đây là những kỹ năng không thể thiếu cho bất kỳ ai muốn theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học và học thuật.

Ngoài ra, Pre-Doctoral Programme của UEF còn là nơi kết nối những tâm huyết nghiên cứu, nơi mà các học viên có thể chia sẻ giá trị học thuật và kinh nghiệm của mình. Qua đó, chương trình tạo dựng nền tảng vững chắc cho thế hệ học giả mới, những người sẽ trở thành các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực của mình trong tương lai.

Với UEF, việc tạo ra một môi trường học thuật năng động, tích cực và đầy thách thức luôn là mục tiêu hàng đầu. Điều này không chỉ thể hiện qua việc xây dựng chương trình đào tạo đa dạng và tiên tiến mà còn ở sự quan tâm, đầu tư vào đội ngũ giảng viên và cơ sở vật chất hiện đại.

Tóm lại, Pre-Doctoral Programme của UEF là cánh cổng dẫn lối các bạn trẻ đến với thế giới học thuật đầy hứa hẹn. Đây là cơ hội để họ thử thách bản thân, khám phá đam mê nghiên cứu và tiến tới những mục tiêu học thuật cao hơn.

Thông tin chi tiết về chương trình và cách thức đăng ký có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của UEF hoặc liên hệ trực tiếp với bộ phận tuyển sinh của trường.

]]>
Ngày hội Khoa học Mùa hè: NIEHS tôn vinh nghiên cứu về sức khỏe môi trường https://nghethuat.info/ngay-hoi-khoa-hoc-mua-he-niehs-ton-vinh-nghien-cuu-ve-suc-khoe-moi-truong/ Sun, 21 Sep 2025 17:18:24 +0000 https://nghethuat.info/ngay-hoi-khoa-hoc-mua-he-niehs-ton-vinh-nghien-cuu-ve-suc-khoe-moi-truong/

Nghiên cứu về sức khỏe môi trường đang trở thành một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe con người và môi trường xung quanh. Viện nghiên cứu sức khỏe môi trường đã và đang đẩy mạnh các hoạt động nhằm trình bày và giới thiệu các công trình nghiên cứu đang thực hiện. Thông qua các áp phích, con người và các quan hệ đối tác, viện đang tích cực truyền tải thông điệp về tầm quan trọng của sức khỏe môi trường.

In-House Research
In-House Research

Các nhà nghiên cứu tại viện đang thực hiện nhiều công trình nghiên cứu khác nhau, từ việc đánh giá tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe con người, đến việc tìm ra các giải pháp bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe. Các bài viết khoa học, những cống hiến và sự công nhận từ cộng đồng quốc tế cũng được trình bày, giúp tăng cường uy tín và vị thế của viện trong lĩnh vực nghiên cứu sức khỏe môi trường.

WTP trainees learn how to decontaminate full-body PPE.
WTP trainees learn how to decontaminate full-body PPE.

Sự kiện này không chỉ giúp tăng cường sự gắn kết giữa viện và các đối tác trên nhiều lĩnh vực khác nhau, từ y tế công cộng đến bảo vệ môi trường, mà còn tạo cơ hội cho các nhà nghiên cứu, các chuyên gia và các đối tác trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm và tìm ra các giải pháp mới cho các thách thức sức khỏe môi trường. Thông qua đó, viện hy vọng sẽ góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của sức khỏe môi trường và vai trò của nghiên cứu trong việc bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.

Fellows Award for Research Excellence FARE 2026 - a trophy surrounded by plants
Fellows Award for Research Excellence FARE 2026 – a trophy surrounded by plants

Với việc đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu và trình bày các công trình nghiên cứu, Viện nghiên cứu sức khỏe môi trường đang thể hiện cam kết của mình trong việc bảo vệ sức khỏe con người và môi trường. Sự hợp tác chặt chẽ với các đối tác và việc truyền tải thông điệp về tầm quan trọng của sức khỏe môi trường sẽ giúp viện tiếp tục đạt được các mục tiêu và đóng góp vào sự phát triển bền vững của cộng đồng.

Grantee Research
Grantee Research
]]>
Trung Quốc cấy chip đọc não cho người liệt, mở ra hy vọng giao tiếp mới https://nghethuat.info/trung-quoc-cay-chip-doc-nao-cho-nguoi-liet-mo-ra-hy-vong-giao-tiep-moi/ Sat, 13 Sep 2025 20:39:52 +0000 https://nghethuat.info/trung-quoc-cay-chip-doc-nao-cho-nguoi-liet-mo-ra-hy-vong-giao-tiep-moi/

[ >_NEURO 1.jpg|]()

Con chip sẽ hỗ trợ đắc lực cho người liệt (Ảnh: Getty).
Con chip sẽ hỗ trợ đắc lực cho người liệt (Ảnh: Getty).

| [, cũng ]( ||NEU NEURAL>

>(
](
|)

| |, cũng : gi]

| Neu Cyber .>>

(NeuCyber)

| NEURAL

| ]

##

##

|

]]>
Ăn thực phẩm giàu đồng giúp người lớn tuổi cải thiện trí nhớ https://nghethuat.info/an-thuc-pham-giau-dong-giup-nguoi-lon-tuoi-cai-thien-tri-nho/ Thu, 04 Sep 2025 22:40:53 +0000 https://nghethuat.info/an-thuc-pham-giau-dong-giup-nguoi-lon-tuoi-cai-thien-tri-nho/

Một nghiên cứu gần đây đã tiết lộ rằng đồng trong chế độ ăn uống có thể đóng vai trò quan trọng hơn trong sức khỏe não bộ so với những gì chúng ta từng nghĩ. Nghiên cứu này đã phát hiện ra rằng người Mỹ lớn tuổi tiêu thụ thực phẩm giàu đồng có kết quả tốt hơn trong các thử nghiệm về trí nhớ và tập trung. Các phát hiện được công bố trên tạp chí Nature Scientific Reports đã xem xét chế độ ăn uống của người dân bằng cách sử dụng sổ nhật ký thực phẩm chi tiết và thử nghiệm chức năng nhận thức của họ.

Những người ăn nhiều thực phẩm giàu đồng – bao gồm hải sản, sô cô la đen và các loại hạt – có kết quả tốt hơn trong các thử nghiệm được sử dụng để phát hiện các dấu hiệu sớm của suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ liên quan đến tuổi tác. Tuy nhiên, kết quả không hoàn toàn rõ ràng. Người ăn nhiều thực phẩm giàu đồng chủ yếu là nam giới, da trắng, đã kết hôn và có thu nhập cao hơn. Họ cũng ít có khả năng hút thuốc hoặc mắc bệnh cao huyết áp hoặc tiểu đường – tất cả các yếu tố liên quan đến nguy cơ sa sút trí tuệ thấp hơn.

Người tiêu thụ nhiều đồng cũng có nhiều kẽm, sắt và selen trong chế độ ăn uống của họ và tiêu thụ nhiều calo hơn. Những người có thu nhập cao thường có quyền truy cập tốt hơn vào thực phẩm lành mạnh, chăm sóc y tế, môi trường sạch hơn và giáo dục – tất cả đều giúp bảo vệ chống lại suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ. Việc tách biệt tác động của chế độ ăn uống khỏi những lợi thế khác là rất khó, mặc dù một số nghiên cứu mà chúng tôi đã xem xét cho thấy rằng cải thiện dinh dưỡng có thể đặc biệt hữu ích cho những người từ nền tảng ít đặc quyền.

Các nghiên cứu dài hạn hỗ trợ ý tưởng rằng đồng có thể quan trọng đối với sức khỏe não bộ. Một nghiên cứu theo dõi người dân qua thời gian đã phát hiện ra rằng những người có ít đồng trong chế độ ăn uống của họ đã có sự suy giảm trí nhớ và tư duy rõ rệt hơn. Đồng có vai trò sinh học quan trọng trong bảo vệ não bộ. Kim loại thiết yếu này giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào não thông qua hiệu ứng chống oxy hóa, sản xuất các chất hóa học (neurotransmitter) giúp tế bào não giao tiếp với nhau và giúp não sản xuất năng lượng bằng cách hoạt động thông qua các enzyme cụ thể.

Thiếu đồng được cho là tương đối hiếm, nhưng nó có thể gây ra các vấn đề đáng chú ý. Nếu ai đó cảm thấy mệt mỏi và yếu đuối và bị thiếu máu không cải thiện với sắt hoặc bổ sung vitamin B12, có thể đồng thấp là nguyên nhân. Các dấu hiệu khác có thể bao gồm bị ốm thường xuyên, mất sức mạnh xương và tổn thương dây thần kinh trở nặng theo thời gian. Đồng được tìm thấy một cách tự nhiên với số lượng cao trong các thực phẩm như thịt bò, nội tạng, hải sản, các loại hạt, hạt và nấm. Nó cũng được thêm vào một số loại ngũ cốc và có trong các loại ngũ cốc nguyên và sô cô la đen.

Người đã phẫu thuật giảm cân dạ dày hoặc có rối loạn ruột có thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ đồng – và các tình trạng này có thể liên quan đến nguy cơ sa sút trí tuệ cao hơn. Cần phải thận trọng khi sử dụng bổ sung đồng mà không có suy nghĩ kỹ lưỡng. Cơ thể cần một sự cân bằng tinh tế của các khoáng chất thiết yếu – quá nhiều sắt hoặc kẽm có thể làm giảm mức độ đồng, trong khi quá nhiều đồng hoặc sắt có thể gây ra căng thẳng oxy hóa, có thể đẩy nhanh quá trình tổn thương tế bào não.

Các nghiên cứu kiểm tra bổ sung khoáng chất ở những người đã được chẩn đoán với Alzheimer đã cho thấy ít lợi ích. Đồng thường có mức độ cao hơn trong máu của người mắc Alzheimer, nhưng các khu vực não quan trọng như hồi hải mã – rất quan trọng đối với trí nhớ – thường cho thấy mức độ đồng thấp hơn. Điều này cho thấy rằng Alzheimer phá vỡ cách cơ thể xử lý đồng, khiến nó bị mắc kẹt trong các mảng amyloid là dấu hiệu của bệnh.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng sau khi Alzheimer phát triển, ăn ít đồng và sắt và nhiều chất béo omega-3 từ cá và các loại hạt có thể giúp ích, trong khi chất béo bão hòa dường như làm cho mọi thứ tồi tệ hơn. Tuy nhiên, thiếu đồng có thể thực sự làm tăng sự tích tụ mảng bám trước khi sa sút trí tuệ xuất hiện, nhấn mạnh sự cần thiết của dinh dưỡng cân bằng trong suốt cuộc sống.

Có vẻ như có một phạm vi tối ưu của đồng cho chức năng não – các nghiên cứu gần đây cho thấy 1,22 đến 1,65 miligam mỗi ngày cung cấp lợi ích nhận thức của đồng mà không gây hại. Điều này phản ánh một nguyên tắc rộng hơn trong y học: đối với nhiều hệ thống sinh học, bao gồm hormone tuyến giáp, cả thiếu hụt và thừa có thể làm suy giảm chức năng não.

Cơ thể con người thường quản lý sự cân bằng hóa học phức tạp này với độ chính xác đáng kinh ngạc. Nhưng bệnh tật và lão hóa có thể phá vỡ sự cân bằng này, có khả năng tạo ra giai đoạn cho sự suy giảm nhận thức hàng năm trước khi các triệu chứng xuất hiện. Khi các nhà nghiên cứu tiếp tục làm sáng tỏ mối quan hệ giữa dinh dưỡng và sức khỏe não bộ, vai trò của đồng đóng vai trò như một lời nhắc nhở rằng con đường đến lão hóa khỏe mạnh có thể được lát bằng những lựa chọn cẩn thận mà chúng ta thực hiện trong mỗi bữa ăn.

]]>
Ngộ độc vape khi mang thai có thể gây biến dạng khuôn mặt thai nhi https://nghethuat.info/ngo-doc-vape-khi-mang-thai-co-the-gay-bien-dang-khuon-mat-thai-nhi/ Wed, 13 Aug 2025 12:24:11 +0000 https://nghethuat.info/ngo-doc-vape-khi-mang-thai-co-the-gay-bien-dang-khuon-mat-thai-nhi/

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng những con chuột mang thai tiếp xúc với thành phần cơ bản của hầu hết các loại nước vape có thể sinh ra những chú chuột con với hộp sọ nhỏ hơn và hẹp hơn. Điều này gây ra nhiều lo ngại, đặc biệt là khi ‘vapor’ trong thí nghiệm này không chứa bất kỳ hóa chất nào khác ngoài chất mang, không bao gồm cả nicotine. Điều này cho thấy ngay cả vape không chứa nicotine cũng có thể không an toàn, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai.

Most vape fluids contain a mixture of propylene glycol and glycerol as a carrier. (Artjom Kissler/Getty Images)
Most vape fluids contain a mixture of propylene glycol and glycerol as a carrier. (Artjom Kissler/Getty Images)

Nghiên cứu, do nhà giải phẫu James Cray từ Trường Cao đẳng Y tế Đại học Tiểu bang Ohio dẫn đầu, nhằm mục đích xác định cơ sở cho các tác động của chất mang lên cơ thể. Điều này cho phép các nhà nghiên cứu trong tương lai có thể thêm các thành phần khác của nước vape, như nicotine, vào chất mang này và xác định được tác động của từng chất. Các nhà nghiên cứu đã chuẩn bị hai công thức cơ bản của nước vape plain từ propylene glycol và glycerol. Một công thức chứa hỗn hợp 50/50 của propylene glycol và glycerol, trong khi công thức khác có tỷ lệ 30/70.

Mice who were exposed to the 30/70 mixture had noticeably shorter noses. (Richlak et al., PLOS One, 2025)
Mice who were exposed to the 30/70 mixture had noticeably shorter noses. (Richlak et al., PLOS One, 2025)

Những con chuột mang thai đã được tiếp xúc với vape hits của một trong hai công thức hoặc không khí tươi như một biện pháp kiểm soát, với tỷ lệ một lần mỗi phút trong bốn giờ mỗi ngày, trong suốt thai kỳ khoảng 20 tuần của chúng. Kết quả là 21 lứa và 140 chuột con. Sau 14 ngày sinh, chuột con đã được giết chết, hộp sọ của chúng được đo chi tiết và quét để tái tạo 3D.

Mặc dù nhóm nghiên cứu đã mong đợi công thức 30/70 sẽ có ít tác động tiêu cực đến sự phát triển hộp sọ và khuôn mặt hơn công thức 50/50, nhưng kết quả lại hoàn toàn ngược lại. So với các nhóm khác, chuột con của những con chuột mẹ tiếp xúc với chất lỏng 30/70 trong khi mang thai có hộp sọ và khuôn mặt nhỏ hơn đáng kể, đo cả về chiều rộng và chiều dài, và mũi ngắn hơn. Nhóm tiếp xúc với hỗn hợp 30/70 cũng có trọng lượng cơ thể thấp hơn đáng kể so với các nhóm khác, mặc dù vẫn trong phạm vi bình thường đối với chuột ở độ tuổi này.

Việc xác định tác động sức khỏe của vape rất phức tạp. Vì lý do đạo đức, không thể thực hiện loại thử nghiệm này trực tiếp trên người; các thí nghiệm trên mô hình động vật được coi là đạo đức và tiết kiệm thời gian hơn, nhưng kết quả của chúng không phải lúc nào cũng có thể ngoại suy ra sức khỏe con người. Ngoài ra, sự thiếu hụt quy định thị trường có nghĩa là nội dung của mỗi vape có thể thay đổi rộng rãi. Việc cách ly các tác động của từng thành phần có thể giúp người dân đưa ra quyết định sáng suốt hơn khi mua vape. Điều này đặc biệt quan trọng khi vape đã được chứng minh, trong một số trường hợp, có một số lợi ích y tế, như giúp người dân cai thuốc lá.

Đối với hiện tại, việc cách ly từng biến số là cách duy nhất để bắt đầu nhìn thấy qua khói mù. ‘Đây là một nghiên cứu nhỏ nói về khả năng vape không chứa nicotine không an toàn’, Cray nói. ‘Và đó là một dấu hiệu cho thấy chúng ta có lẽ nên nghiên cứu các sản phẩm không chứa nicotine cũng như nghiên cứu các sản phẩm có chứa nicotine’. Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí PLOS One.

]]>
Ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ https://nghethuat.info/o-nhiem-khong-khi-co-the-lam-tang-nguy-co-mac-chung-sa-sut-tri-tue/ Sat, 09 Aug 2025 19:42:26 +0000 https://nghethuat.info/o-nhiem-khong-khi-co-the-lam-tang-nguy-co-mac-chung-sa-sut-tri-tue/

Một nghiên cứu toàn diện gần đây đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và các loại dementia khác. Khoảng 57 triệu người trên toàn thế giới hiện đang mắc bệnh này, và con số dự kiến sẽ tăng lên ít nhất 150 triệu trường hợp vào năm 2050.

Các nhà nghiên cứu tại đơn vị dịch tễ học của Hội đồng nghiên cứu y học tại Đại học Cambridge đã thực hiện một đánh giá có hệ thống về 51 nghiên cứu, sử dụng dữ liệu từ hơn 29 triệu người tham gia, những người đã tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong ít nhất một năm. Kết quả cho thấy mối liên hệ tích cực và có ý nghĩa thống kê giữa ba loại ô nhiễm không khí và bệnh dementia.

Các chất ô nhiễm này bao gồm: PM2.5, có nguồn gốc từ khí thải xe, nhà máy điện và bếp đốt củi; khí nitơ dioxide, phát sinh từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch; và khói, có nguồn gốc từ khí thải xe và đốt gỗ. Khi hít vào, các chất ô nhiễm này có thể thâm nhập sâu vào phổi và có liên quan đến các bệnh về đường hô hấp và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Cụ thể, nghiên cứu đã tìm thấy rằng đối với mỗi 10 microgram trên mét khối của PM2.5, nguy cơ tương đối của một người mắc bệnh dementia sẽ tăng 17%. Sử dụng số liệu tương đương cho khói, nguy cơ tăng 13%. Nồng độ PM2.5 và khói đã đạt hoặc vượt quá mức này vào năm 2023 tại các địa điểm gần đường ở trung tâm London, Birmingham và Glasgow.

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh dementia là bệnh Alzheimer, và tại Vương quốc Anh, khoảng 982.000 người mắc bệnh này. Các triệu chứng bao gồm mất trí nhớ, khó khăn tập trung và thay đổi tâm trạng. Tiến sĩ Haneen Khreis, tác giả cao cấp của nghiên cứu, cho biết rằng nghiên cứu này cung cấp ‘bằng chứng thêm để hỗ trợ quan sát rằng việc tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí ngoài trời là một yếu tố nguy cơ cho sự khởi đầu của bệnh dementia ở người lớn khỏe mạnh trước đây’.

Bà cũng nói: ‘Giải quyết ô nhiễm không khí có thể mang lại lợi ích sức khỏe, xã hội, khí hậu và kinh tế dài hạn. Nó có thể giảm gánh nặng to lớn cho bệnh nhân, gia đình và người chăm sóc, đồng thời giảm bớt áp lực lên các hệ thống chăm sóc sức khỏe bị quá tải’.

Ô nhiễm không khí có thể gây ra bệnh dementia thông qua việc gây viêm trong não và căng thẳng oxy hóa, là một quá trình hóa học trong cơ thể có thể gây hại cho các tế bào, protein và DNA. Các nhà nghiên cứu đã thừa nhận rằng báo cáo này bị hạn chế vì phần lớn các nghiên cứu phân tích bao gồm những người tham gia da trắng và sống ở các nước có thu nhập cao.

Họ cho biết các nghiên cứu trong tương lai về ô nhiễm không khí nên bao gồm nhiều người tham gia từ các nền tảng bị thiệt thòi. Tiến sĩ Isolde Radford, quản lý chính sách cao cấp tại Alzheimer’s Research UK, cho biết: ‘Đánh giá nghiêm ngặt này bổ sung vào bằng chứng ngày càng tăng rằng việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí – từ khói xe đến bếp đốt củi – làm tăng nguy cơ mắc bệnh dementia’.

Bà cũng nói: ‘Ô nhiễm không khí là một trong những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được đối với bệnh dementia – nhưng nó không phải là điều mà các cá nhân có thể giải quyết một mình. Đó là nơi lãnh đạo của chính phủ là rất quan trọng’. Alzheimer’s Research UK đang kêu gọi một cách tiếp cận phòng ngừa sức khỏe mạnh mẽ, toàn diện – một cách tiếp cận đem lại sự phối hợp giữa các bộ phận ngoài y tế, bao gồm Defra, để hành động phối hợp về các yếu tố nguy cơ của bệnh dementia.

]]>
Tuổi tác tăng tốc ở độ tuổi 50 như thế nào https://nghethuat.info/tuoi-tac-tang-toc-o-do-tuoi-50-nhu-the-nao/ Sat, 09 Aug 2025 18:24:22 +0000 https://nghethuat.info/tuoi-tac-tang-toc-o-do-tuoi-50-nhu-the-nao/

Quá trình lão hóa của cơ thể con người không diễn ra đồng đều và có thể tăng tốc sau tuổi 50, theo một nghiên cứu mới nhất được công bố trên tạp chí Cell vào ngày 25 tháng 7. Các nhà khoa học đã tiến hành phân tích sự thay đổi của protein theo thời gian trong các cơ quan khác nhau của cơ thể và phát hiện ra rằng, ở khoảng tuổi 50, quá trình lão hóa dường như tăng tốc đáng kể.

Nghiên cứu này đã phân tích các mẫu mô từ 76 người có nguồn gốc Trung Quốc, với độ tuổi từ 14 đến 68, những người đã chết do chấn thương não. Các mẫu mô này đại diện cho 8 hệ thống của cơ thể, bao gồm hệ tim mạch, miễn dịch và tiêu hóa. Qua quá trình phân tích, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự gia tăng liên quan đến tuổi tác trong biểu hiện của 48 protein liên quan đến bệnh. Họ cũng nhận thấy các thay đổi sớm ở khoảng tuổi 30 tại tuyến thượng thận, nơi sản xuất các hormone khác nhau, điều này phù hợp với dữ liệu trước đó cho thấy sự kiểm soát hormone và chuyển hóa là rất quan trọng.

Tuy nhiên, giữa tuổi 45 và 55, một điểm chuyển đổi quan trọng đã xuất hiện với những thay đổi lớn trong mức độ protein. Sự thay đổi mạnh mẽ nhất được tìm thấy trong động mạch chủ, động mạch chính của cơ thể, nơi mang máu oxy hóa ra khỏi tim. Các nhà nghiên cứu đã xác định được một protein được sản xuất trong động mạch chủ, khi được truyền cho chuột, kích hoạt các dấu hiệu lão hóa tăng tốc. Điều này cho thấy rằng lão hóa không phải là một quá trình tuyến tính, mà thay vào đó là một quá trình bị đánh dấu bởi các giai đoạn thay đổi nhanh chóng.

Maja Olecka, một nhà nghiên cứu lão hóa tại Viện Leibniz về lão hóa – Fritz Lipmann ở Jena, Đức, cho biết: “Có những đợt thay đổi liên quan đến tuổi tác, nhưng vẫn khó đưa ra kết luận chung về thời điểm của các điểm uốn.” Các phát hiện này bổ sung vào bằng chứng ngày càng tăng rằng lão hóa là một quá trình phức tạp và có thể có các giai đoạn tăng tốc khác nhau. Tuy nhiên, các nghiên cứu lớn hơn vẫn cần được thực hiện trước khi các nhà khoa học có thể gắn nhãn tuổi 50 là một điểm khủng hoảng.

Để hiểu rõ hơn về quá trình lão hóa, các nhà nghiên cứu tiếp tục kêu gọi thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để xác minh các phát hiện này và làm rõ mối quan hệ giữa tuổi tác và sự thay đổi của protein trong cơ thể. Việc nghiên cứu lão hóa không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình lão hóa mà còn có thể mở ra những cơ hội mới trong việc phát triển các phương pháp can thiệp và điều trị các bệnh liên quan đến lão hóa.

]]>
Mạng thần kinh giúp khám phá bí mật về sức khỏe từ vi khuẩn đường ruột https://nghethuat.info/mang-than-kinh-giup-kham-pha-bi-mat-ve-suc-khoe-tu-vi-khuan-duong-ruot/ Fri, 08 Aug 2025 16:45:14 +0000 https://nghethuat.info/mang-than-kinh-giup-kham-pha-bi-mat-ve-suc-khoe-tu-vi-khuan-duong-ruot/

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Tokyo đã áp dụng một hình thức trí tuệ nhân tạo tiên tiến, gọi là mạng lưới thần kinh Bayes, để phân tích dữ liệu về các vi khuẩn đường ruột và khám phá những hiểu biết sâu sắc về sức khỏe con người. Phương pháp này cho phép họ phát hiện ra các mô hình và mối liên hệ mà các kỹ thuật phân tích truyền thống không thể phát hiện một cách đáng tin cậy.

VBayesMM uses paired microbiome-metabolite data, with microbial species as input variables and metabolite abundances as target variables. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND
VBayesMM uses paired microbiome-metabolite data, with microbial species as input variables and metabolite abundances as target variables. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND

Vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trọng trong một loạt các tình trạng sức khỏe. Sự đa dạng của chúng và sự phức tạp của các tương tác với cả hóa học của cơ thể và với nhau làm cho chúng rất khó nghiên cứu. Cơ thể con người chứa khoảng 30 đến 40 nghìn tỷ tế bào, nhưng đường ruột chứa khoảng 100 nghìn tỷ vi khuẩn đường ruột. Điều này có nghĩa là các tế bào vi khuẩn trong cơ thể chúng ta nhiều hơn số lượng tế bào của chính chúng ta.

A simplified breakdown of the inputs, process, and outputs that make up the system. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND
A simplified breakdown of the inputs, process, and outputs that make up the system. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND

Mặc dù vi khuẩn đường ruột thường được liên kết với tiêu hóa, chúng cũng ảnh hưởng đến một loạt các chức năng cơ thể. Chúng tồn tại trong sự đa dạng rộng lớn và tạo ra hoặc sửa đổi nhiều hợp chất hóa học được gọi là chất chuyển hóa. Các chất chuyển hóa này hoạt động như các phân tử tín hiệu, đi qua cơ thể và ảnh hưởng đến các hệ thống như miễn dịch, trao đổi chất, hoạt động não và tâm trạng.

Tuy nhiên, vẫn còn thách thức lớn trong việc hiểu rõ mối quan hệ giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đang chỉ bắt đầu hiểu được loại vi khuẩn nào tạo ra chất chuyển hóa của con người và làm thế nào các mối quan hệ này thay đổi trong các bệnh khác nhau. Bằng cách lập bản đồ chính xác các mối quan hệ giữa vi khuẩn và hóa chất, các nhà nghiên cứu có thể phát triển các phương pháp điều trị cá nhân hóa.

Để giải quyết thách thức này, các nhà nghiên cứu đã áp dụng công cụ trí tuệ nhân tạo tiên tiến, hệ thống VBayesMM, để phân tích dữ liệu. Hệ thống này tự động phân biệt các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất chuyển hóa từ số lượng lớn các vi khuẩn ít liên quan, đồng thời thừa nhận sự không chắc chắn về các mối quan hệ dự đoán.

Khi được thử nghiệm trên dữ liệu thực từ các nghiên cứu về rối loạn giấc ngủ, béo phì và ung thư, phương pháp này đã liên tục vượt trội so với các phương pháp hiện có và xác định các gia đình vi khuẩn cụ thể phù hợp với các quá trình sinh học đã biết. Điều này mang lại sự tự tin rằng hệ thống này phát hiện ra các mối quan hệ sinh học thực sự chứ không phải là các mẫu thống kê không có ý nghĩa.

Mặc dù hệ thống được tối ưu hóa để đối phó với khối lượng phân tích nặng, việc khai thác các tập dữ liệu lớn vẫn đi kèm với chi phí tính toán cao. Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua, rào cản này sẽ trở nên ít quan trọng hơn.

Các hạn chế hiện tại bao gồm việc hệ thống có lợi khi có nhiều dữ liệu về vi khuẩn đường ruột hơn là về các chất chuyển hóa mà chúng tạo ra. Khi dữ liệu về vi khuẩn không đủ, độ chính xác giảm. Ngoài ra, VBayesMM giả định rằng các vi khuẩn hoạt động độc lập, nhưng trên thực tế, chúng tương tác theo nhiều cách phức tạp.

Trong tương lai, các nhà nghiên cứu có kế hoạch làm việc với các tập dữ liệu hóa học toàn diện hơn để bắt toàn bộ phạm vi sản phẩm của vi khuẩn, mặc dù điều này tạo ra thách thức mới trong việc xác định hóa chất đến từ đâu. Họ cũng nhằm mục đích làm cho VBayesMM mạnh mẽ hơn khi phân tích dân số bệnh nhân đa dạng, kết hợp mối quan hệ ‘cây gia đình’ của vi khuẩn để đưa ra dự đoán tốt hơn và giảm thời gian tính toán cần thiết cho phân tích.

]]>
Não bộ phản ứng thế nào khi tế bào cảm quang ở mắt bị tổn thương https://nghethuat.info/nao-bo-phan-ung-the-nao-khi-te-bao-cam-quang-o-mat-bi-ton-thuong/ Wed, 06 Aug 2025 21:42:47 +0000 https://nghethuat.info/nao-bo-phan-ung-the-nao-khi-te-bao-cam-quang-o-mat-bi-ton-thuong/

Khi các bệnh lý hoặc chấn thương ở mắt xảy ra, các tế bào trung tính – một loại tế bào miễn dịch trong máu – thường là tuyến phòng thủ đầu tiên. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây của Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester đã chỉ ra rằng võng mạc có phản ứng khác biệt so với nhiều loại mô khác trong cơ thể. Khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, các tế bào miễn dịch của não – microglia – sẽ phản ứng, trong khi các tế bào trung tính không được huy động để giúp đỡ, bất chấp sự hiện diện của chúng trong các mạch máu gần đó.

Phát hiện này mang ý nghĩa quan trọng đối với hàng triệu người Mỹ bị mất thị lực do tổn thương tế bào cảm quang. Việc hiểu rõ mối quan hệ giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là kiến thức cần thiết để xây dựng các liệu pháp mới, đòi hỏi sự tinh tế trong tương tác tế bào miễn dịch.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi – một loại camera được phát triển bởi Đại học Rochester, cho phép chụp ảnh các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống. Qua nghiên cứu trên võng mạc của chuột với tổn thương tế bào cảm quang, họ đã phát hiện ra rằng mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, nhưng chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương tế bào cảm quang.

Đáng chú ý là các tế bào microglia không gọi các tế bào trung tính đến giúp sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang. Các nhà nghiên cứu tin rằng điều này cho thấy một loại “che chắn” xảy ra trong chấn thương võng mạc để bảo vệ võng mạc khỏi sự đột nhập của các tế bào miễn dịch có thể gây hại hơn là có lợi.

Sự hiểu biết về phản ứng của võng mạc đối với chấn thương và vai trò của các tế bào miễn dịch sẽ giúp các nhà khoa học tìm ra các phương pháp điều trị mới hiệu quả hơn cho các bệnh lý về mắt. Từ đó, có thể mở ra hy vọng mới cho những người bị ảnh hưởng bởi mất thị lực do tổn thương tế bào cảm quang.

]]>
Tập thể dục giúp thanh thiếu niên tự kỷ cải thiện sức khỏe và情绪 https://nghethuat.info/tap-the-duc-giup-thanh-thieu-nien-tu-ky-cai-thien-suc-khoe-va%e6%83%85%e7%bb%aa/ Sat, 02 Aug 2025 09:41:56 +0000 https://nghethuat.info/tap-the-duc-giup-thanh-thieu-nien-tu-ky-cai-thien-suc-khoe-va%e6%83%85%e7%bb%aa/

Tập thể dục đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe con người, nhưng việc nghiên cứu tác động của nó đối với các nhóm người đặc biệt, chẳng hạn như những người mắc chứng tự kỷ, vẫn còn là một thách thức đối với các nhà nghiên cứu. Tại Trường Y tế Đại học Colorado, một nhóm nghiên cứu đang điều tra cách tập thể dục thường xuyên có thể giúp đỡ thanh thiếu niên tự kỷ về mặt thể chất, tinh thần và xã hội.

Nghiên cứu này được dẫn đầu bởi Kelly Cosgrove, một nghiên cứu sinh hậu tiến sĩ tại Nhóm nghiên cứu Phát triển Tâm lý sinh học T32. Cosgrove và nhóm của mình đã tuyển dụng 13-19 tuổi thanh thiếu niên tự kỷ, những người ít hoạt động thể chất, và yêu cầu họ tập thể dục ít nhất ba lần một tuần trong 30 phút trong vòng 10 tuần. Mục tiêu của nghiên cứu này là khám phá cách tập thể dục có thể thay đổi cơ thể và não bộ của thanh thiếu niên tự kỷ.

Post-doctoral research fellow Kelly Cosgrove, a post-doctoral research fellow with the Department of Psychiatry at the University of Colorado School of Medicine, leads a study of how exercise might impact activity in a key part of the brain and lower inflammation levels in teenagers with autism. Photo: University of Colorado.
Post-doctoral research fellow Kelly Cosgrove, a post-doctoral research fellow with the Department of Psychiatry at the University of Colorado School of Medicine, leads a study of how exercise might impact activity in a key part of the brain and lower inflammation levels in teenagers with autism. Photo: University of Colorado.

Cosgrove đang sử dụng hình ảnh não bộ chức năng để xem xét sự thay đổi trong mạng lưới não bộ mặc định, một hệ thống não bộ quan trọng cho việc tự nhận thức và xây dựng quan hệ với thế giới xung quanh. Bên cạnh đó, nghiên cứu này cũng xem xét cách tập thể dục có thể ảnh hưởng đến mức độ viêm trong cơ thể, một yếu tố có thể liên quan đến chứng tự kỷ.

Kết quả của nghiên cứu này có thể giúp giải đáp câu hỏi về cách tập thể dục ảnh hưởng đến não bộ và cơ thể của thanh thiếu niên tự kỷ. Cosgrove hy vọng rằng kết quả của nghiên cứu này sẽ giúp tìm ra cách hỗ trợ thanh thiếu niên tự kỷ thông qua việc tập thể dục. Tập thể dục có thể là một công cụ quan trọng giúp giảm thiểu các triệu chứng của chứng tự kỷ, đặc biệt là lo âu và trầm cảm.

Đồng nghiệp của Cosgrove, Judy Reaven, một tiến sĩ tâm thần học, đã phát triển một chương trình trị liệu hành vi nhận thức (CBT) được điều chỉnh để giúp trẻ em tự kỷ quản lý lo âu. Reaven tin rằng tập thể dục có thể là một phần quan trọng của chương trình này, giúp trẻ em tự kỷ hiểu cách quản lý phản ứng của cơ thể đối với căng thẳng.

Reaven cũng nhấn mạnh rằng tập thể dục không cần phải là một chương trình tập luyện chính thức, mà có thể là các hoạt động đơn giản như đi bộ, chơi với thú cưng hoặc bơi lội. Mục tiêu của cả Cosgrove và Reaven là giúp đỡ trẻ em tự kỷ đạt được tiềm năng cá nhân của mình, thay vì cố gắng ép buộc họ phù hợp với một khuôn mẫu nhất định.

Họ tin rằng việc tôn trọng và kết hợp sở thích và ưu tiên của trẻ em tự kỷ vào các chương trình hỗ trợ là điều cần thiết để giúp họ đạt được cuộc sống tốt đẹp hơn. Thông qua nghiên cứu và phát triển các chương trình hỗ trợ, hy vọng rằng sẽ có nhiều trẻ em tự kỷ có thể tận hưởng cuộc sống và đạt được tiềm năng của mình.

]]>