Chiều ngày 1/8, tại Hà Nội, Ủy ban Nhân dân (UBND) xã Vân Đình đã phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân. Đây là một bước chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy phục vụ, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo. Phong trào này cũng nhằm triển khai Chỉ thị số 11/CT-UBND ngày 24/7/2025 của UBND thành phố Hà Nội về thực hiện ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường trong giai đoạn đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp’.

Tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ – VINASA, Thành viên Hội đồng Tư vấn quốc gia, Hội đồng Tư vấn Thành ủy, Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số thành phố trình bày những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Chỉ thị số 11/CT-UBND. Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang nhấn mạnh tầm quan trọng của cấp xã trong công cuộc chuyển đổi số. Ông cho rằng, xã là ‘tuyến đầu’ trong việc cung cấp dịch vụ công, là nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân. Do đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư ‘đúng – đủ – sạch – sống’ là nền tảng cốt lõi để các hoạt động số hóa phát huy hiệu quả.

Mô hình ‘Bình dân học vụ số’ mà ông giới thiệu đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ. Đây là một phương pháp tiếp cận sáng tạo, lấy con người làm trung tâm, dữ liệu làm nền tảng. Thay vì triển khai đại trà một cách máy móc, mô hình này tập trung vào việc đào tạo các ‘hạt nhân’ nòng cốt tại địa phương, từ đó lan tỏa kiến thức và kỹ năng số hóa đến toàn thể cộng đồng.

Bên cạnh đó, hội nghị cũng được lắng nghe những chia sẻ đầy thiết thực từ ông Nguyễn Văn Khánh, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Ông đã trình bày những mô hình và cách làm hiệu quả trong việc ứng dụng công nghệ số vào đời sống, đặc biệt là việc tích hợp các nền tảng số để phục vụ nhu cầu của người dân. Sự có mặt của các chuyên gia đã giúp các đại biểu, cán bộ cơ sở giải đáp được nhiều vướng mắc, đồng thời gợi mở những hướng đi mới, sáng tạo trong việc triển khai chuyển đổi số.

Chủ tịch UBND xã Vân Đình Nguyễn Ngọc Điệp cho biết, việc triển khai Chỉ thị số 11 và phong trào ‘Bình dân học vụ số’ là nhiệm vụ trọng tâm, không chỉ mang tính phong trào, mà là yêu cầu tất yếu trong xây dựng chính quyền hiện đại, nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân.

Trong bối cảnh đó, vai trò của đoàn viên, thanh niên được Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền đặc biệt nhấn mạnh. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền chỉ đạo 100% các chi bộ phải tổ chức sinh hoạt chuyên đề về chuyển đổi số, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các trung tâm công nghệ và trường đại học để huy động đội ngũ sinh viên tình nguyện. Họ sẽ là những ‘hạt nhân’ trẻ trung, nhiệt huyết, trực tiếp ‘cầm tay chỉ việc’ hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng số, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến.

Hưởng ứng lời kêu gọi đó, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Vân Đình Doãn Hồng Việt cho rằng, phong trào sẽ thổi một luồng gió mới, khơi dậy tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ. Với sức trẻ và sự nhiệt huyết, thanh niên sẽ là cầu nối đưa công nghệ số đến với từng hộ gia đình, giúp người dân thấy được những lợi ích thiết thực của việc chuyển đổi số.

‘Hưởng ứng phát động của UBND xã trong phong trào ‘Bình dân học vụ số’ và ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số’, Đoàn Thanh niên xã luôn sẵn sàng thực hiện mọi nhiệm vụ. Đặc biệt, Đoàn xã chuẩn bị sẵn nhân lực sẵn sàng ‘đi từng ngõ, gõ từng nhà’ hỗ trợ người dân chuyển đổi số’, anh Việt chia sẻ. Anh Việt cho biết thêm, trước đó, ngay từ ngày đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Đoàn xã Vân Đình đã thành lập đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người dân tại Điểm phục vụ hành chính công cũng như chuyển đổi số cộng đồng.

Với mục tiêu rõ ràng, chiến dịch này sẽ là bước đệm quan trọng trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công một cách thuận lợi nhất.

Tình trạng lộ và lọt thông tin cá nhân đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng và tinh vi trong thời đại số. Sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử và quá trình số hóa các dịch vụ đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho hoạt động mua bán dữ liệu cá nhân. Các diễn đàn và tài khoản mạng xã hội hiện nay không chỉ là nơi để trao đổi thông tin thông thường mà còn là sân chơi cho những kẻ chuyên nghiệp trong việc thu thập, mua bán dữ liệu cá nhân. Hậu quả của tình trạng này là nhiều người phải đối mặt với việc bị nhắn tin, gọi điện gây phiền phức và thậm chí bị lừa đảo. Dựa vào thông tin cá nhân bị lộ, kẻ xấu có thể dễ dàng xây dựng các kịch bản lừa đảo riêng biệt cho từng nhóm đối tượng khác nhau.

Theo nhận định của chuyên gia Ngô Trí Nhật, mặc dù các cơ quan chức năng đã và đang nỗ lực triển khai các biện pháp mạnh mẽ để chống lại tình trạng này, như việc đánh sập nhiều đường dây chuyên đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân, các băng nhóm hacker vẫn tiếp tục hoạt động với những hình thức ngày càng tinh vi. Quá trình điều tra và xử lý những trường hợp này thường kéo dài, gây ảnh hưởng lớn đến công tác bảo đảm an toàn thông tin trong cộng đồng.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, thuộc Bộ Công an, đã báo cáo về tình hình mua bán dữ liệu cá nhân trong sáu tháng đầu năm 2025. Theo đó, có đến 56 vụ việc liên quan đến mua bán dữ liệu cá nhân, với hơn 110 triệu bản ghi bị thu thập và rao bán. Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, chia sẻ rằng nhu cầu thu thập dữ liệu cá nhân để phục vụ hoạt động sản xuất và kinh doanh là rất lớn. Tuy nhiên, nhiều hệ thống thông tin thực hiện việc thu thập, phân tích, và xử lý dữ liệu cá nhân còn tồn tại nhiều lỗ hổng trong quy trình khai thác và sử dụng.

Ông Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo, cho rằng các doanh nghiệp hoàn toàn có thể sử dụng dữ liệu cá nhân của khách hàng để tăng giá trị dịch vụ và kết nối. Tuy nhiên, điều quan trọng là việc khai thác dữ liệu phải đảm bảo tính bảo mật, lưu trữ thông tin trên máy chủ đặt tại Việt Nam, và thực hiện mã hóa các thông tin nhạy cảm như danh tính khách hàng và tình trạng tài chính.

Nhằm ngăn chặn tình trạng lộ và lọt thông tin cá nhân, đồng thời bảo vệ người dân khỏi nạn lừa đảo, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật này quy định cụ thể và rõ ràng các khái niệm về dữ liệu cá nhân, bao gồm “dữ liệu cá nhân cơ bản”, “dữ liệu cá nhân nhạy cảm”, “đánh giá tác động xử lý dữ liệu cá nhân”, và “bảo vệ dữ liệu cá nhân”. Đặc biệt, Luật cấm tuyệt đối hành vi mua bán dữ liệu cá nhân.

Các chuyên gia an ninh mạng và bảo mật thông tin cho rằng để nâng cao hiệu quả trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, cơ quan chức năng cần triển khai các giải pháp đồng bộ. Điều này bao gồm việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành chi tiết và dễ thực hiện, xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ và cơ quan để chia sẻ dữ liệu và cảnh báo sớm vi phạm. Ngoài ra, cần tổ chức các chiến dịch tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo mật thông tin cá nhân trong cộng đồng. Một kênh tương tác hoặc đường dây nóng để người dân và doanh nghiệp có thể tố giác hành vi vi phạm hoặc khai báo nếu phát hiện dữ liệu của mình bị đánh cắp cũng là một giải pháp cần thiết.

Đối với người dân, để bảo vệ thông tin cá nhân của mình, cần tăng cường cảnh giác và không chia sẻ thông tin cá nhân qua mạng xã hội hoặc các khảo sát không đáng tin cậy. Sử dụng mật khẩu mạnh và không dùng chung mật khẩu cho nhiều tài khoản là một biện pháp quan trọng. Người dân cũng nên tránh mở các liên kết hoặc tập tin đáng ngờ và thường xuyên cập nhật các phần mềm chống virus và bảo mật trên các thiết bị cá nhân. Bằng cách nâng cao nhận thức và áp dụng các biện pháp bảo mật cần thiết, mỗi người có thể góp phần vào việc xây dựng một môi trường an toàn hơn trên không gian mạng.

Hà Nội đang tích cực đẩy mạnh quá trình ứng dụng công nghệ số vào quy hoạch đô thị. Mục tiêu chính của thành phố là trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và bền vững. Để đạt được mục tiêu này, Hà Nội đã và đang ứng dụng các công nghệ tiên tiến như GIS (Hệ thống Thông tin Địa lý), BIM (Mô hình Thông tin Xây dựng), AI (Trí tuệ nhân tạo) và IoT (Internet của vạn vật) vào công tác quy hoạch.

Việc ứng dụng các công nghệ này giúp tạo ra một hệ sinh thái quy hoạch hiện đại, trong đó mọi công trình, tuyến đường, mạng lưới hạ tầng được mô hình hóa 3D. Điều này cho phép đánh giá vòng đời của các công trình, kết nối dữ liệu thời gian thực và hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng, chính xác.

Thành phố Hà Nội đã đặt mục tiêu cụ thể trong việc số hóa dữ liệu quy hoạch. Đến năm 2026, Hà Nội sẽ số hóa 100% hồ sơ quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch phân khu trên nền GIS. Đến năm 2030, toàn bộ dữ liệu quy hoạch kỹ thuật và kiến trúc của thành phố sẽ được GIS hóa và cung cấp công khai trên nền tảng tra cứu trực tuyến.

Việc ứng dụng công nghệ GIS không chỉ là một bước tiến về mặt kỹ thuật mà còn thể hiện cam kết của chính quyền đô thị hiện đại về tính minh bạch và cải cách hành chính. Các chuyên gia cho rằng, ứng dụng công nghệ số trong quy hoạch không chỉ giúp xây dựng nhiều hơn, nhanh hơn mà còn giúp phát triển hài hòa hơn, bền vững hơn.

PGS.TS Trần Hải Dương, một chuyên gia về công nghệ đô thị, nhấn mạnh rằng Hà Nội cần xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu thông minh. Hệ thống này sẽ tích hợp GIS, AI, IoT với Big Data để phục vụ công tác quy hoạch, giám sát và dự báo phát triển đô thị.

Theo lộ trình được Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội công bố, thành phố đặt ra các mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn phát triển. Giai đoạn 2025-2026 sẽ hoàn tất số hóa toàn bộ hồ sơ quy hoạch phân khu, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật cấp thành phố.

Giai đoạn 2027-2030 sẽ mở rộng mô hình hóa dữ liệu BIM cho các công trình công cộng, tuyến đường, hạ tầng kỹ thuật chủ chốt. Giai đoạn 2030-2035 sẽ triển khai nền tảng tra cứu dữ liệu mở toàn thành phố, kết nối quy hoạch với dữ liệu dân cư, giao thông, môi trường trên nền GIS – BIM – AI.

Tầm nhìn xuyên suốt của lộ trình này là xây dựng một hệ thống “bản sao số” toàn diện cho đô thị Hà Nội. Trong hệ thống này, mỗi quyết định quy hoạch đều có căn cứ từ dữ liệu, mô phỏng, phân tích và đánh giá chính sách theo thời gian thực.

Để đạt được mục tiêu này, thành phố cần không chỉ đầu tư vào công nghệ mà còn phải cải cách đồng bộ về thể chế, đào tạo nhân lực, xây dựng văn hóa minh bạch hóa dữ liệu và kết nối cộng đồng. Điều này sẽ giúp Hà Nội trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và bền vững trong tương lai.

Chuyển đổi số là một quá trình phức tạp đòi hỏi sự lãnh đạo chiến lược và tầm nhìn dài hạn. Thành công của Đan Mạch trong lĩnh vực này không chỉ đến từ hệ thống chính sách công ưu việt mà còn nhờ vào sự đầu tư vào công nghệ và đổi mới. Với kinh nghiệm 25 năm trong chuyển đổi số quản trị công, bắt đầu từ năm 2001, Đan Mạch đã xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự phát triển của chính phủ điện tử.

Ông Nicolai Prytz, Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam, cho biết hành trình số hóa của Đan Mạch đã bắt đầu từ rất lâu. Đến nay, Đan Mạch đã trở thành quốc gia tiên tiến nhất về chính phủ điện tử, cung cấp dịch vụ số cho công dân và doanh nghiệp. Quá trình này bao gồm sự tham gia của chính quyền trung ương, 5 chính quyền khu vực và 98 chính quyền địa phương, với chiến lược chung được cập nhật theo chu kỳ 4 năm một lần.

Việt Nam hiện đang ở giai đoạn phát triển quan trọng, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần cải cách hành chính toàn diện, đặc biệt là đẩy mạnh chuyển đổi số trong khu vực công. Trong năm 2024, Việt Nam đặt trọng tâm vào phát triển kinh tế số với 4 trụ cột là công nghiệp công nghệ thông tin; số hóa các ngành kinh tế; quản trị số và dữ liệu số làm động lực cho tăng trưởng và phát triển xã hội nhanh, bền vững.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng một trong những vấn đề nổi cộm của quá trình thúc đẩy chuyển đổi số trong quản trị công là phải xây dựng năng lực cho cả bộ máy hành chính và cả những người sử dụng dịch vụ hành chính công. Ông Anders Windinge, Cố vấn trưởng chính quyền thành phố Copenhaghen – Đan Mạch, cho rằng quy định pháp lý bắt buộc tất cả các cơ quan công quyền phải sử dụng và giao tiếp bằng phương thức số chính là thành tựu mang tính đột phá nhất.

Để bộ máy hành chính công hoạt động hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu của người dân, Đan Mạch đã tiến hành sắp xếp nhân sự phù hợp và áp dụng phân quyền để các cấp địa phương có thể đưa ra quyết định. Điều này giúp người dân cảm thấy có tiếng nói hơn trong các chính sách và dịch vụ công. Đan Mạch là quốc gia có nền kinh tế thị trường xã hội phát triển, thu nhập bình quân đầu người ở mức cao, với chỉ số hạnh phúc cao nhất thế giới.

Mô hình phát triển của Đan Mạch có nét tương đồng với mô hình phát triển mà Việt Nam đang thực hiện, như đề cao vai trò quản trị quốc gia của nhà nước đối với điều tiết nền kinh tế thị trường, chú trọng đến an sinh, phúc lợi xã hội, bình đẳng, công bằng xã hội và không để ai bị bỏ lại phía sau. Học hỏi từ kinh nghiệm của Đan Mạch, Việt Nam có thể đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị công, hướng tới xây dựng một chính phủ điện tử hiện đại, hiệu quả.

Một số chuyên gia cũng cho rằng việc học hỏi từ kinh nghiệm của Đan Mạch không chỉ giúp Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi số, mà còn có thể xây dựng một mô hình phát triển bền vững, đảm bảo an sinh xã hội và phúc lợi cho người dân. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần có một chiến lược toàn diện, bao gồm việc đầu tư vào công nghệ, xây dựng năng lực cho bộ máy hành chính, và nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của chuyển đổi số.

Trước những thách thức và cơ hội trong quá trình chuyển đổi số, Việt Nam cần có một kế hoạch hành động cụ thể để đẩy mạnh quá trình này. Với sự hỗ trợ từ các chuyên gia quốc tế, đặc biệt là từ Đan Mạch, Việt Nam có thể xây dựng một lộ trình chuyển đổi số phù hợp, đảm bảo đạt được mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.