Trong bối cảnh hiện đại hóa và toàn cầu hóa, việc ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong bảo tồn di sản văn hóa đã trở thành một xu thế tất yếu. Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc ứng dụng AI vào công tác bảo tồn mộc bản triều Nguyễn, một di sản tư liệu thế giới được UNESCO công nhận. Mộc bản triều Nguyễn là một trong những bộ tài liệu lịch sử quan trọng nhất của Việt Nam, với 33.976 tấm mộc bản được lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV.

Sau thời gian dài, nhiều mộc bản đã bị xuống cấp và hư hại do tác động của môi trường và điều kiện khách quan. Để giải quyết vấn đề này, Trung tâm đã chủ động phối hợp với các chuyên gia và kỹ sư công nghệ để triển khai ứng dụng AI vào công tác số hóa và lưu trữ mộc bản. Việc này không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của mộc bản triều Nguyễn mà còn giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu di sản quý giá của dân tộc.

Theo nhà nghiên cứu Minh Đạo, việc đưa AI vào công tác bảo tồn mộc bản triều Nguyễn phản ánh tư duy đổi mới trong việc lưu giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. AI có thể hỗ trợ số hóa các hiện vật, tài liệu cổ bằng công nghệ quét 3D, phục dựng các công trình kiến trúc bị hư hại, tái tạo những giá trị văn hóa đang có nguy cơ mai một. Không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ và bảo tồn, AI còn hỗ trợ việc lan tỏa di sản văn hóa đến công chúng thông qua các ứng dụng thực tế ảo, thực tế tăng cường và chatbot hướng dẫn du lịch.

Điều này giúp khách tham quan có những trải nghiệm tương tác sống động với di sản. Tuy nhiên, việc ứng dụng AI trong bảo tồn di sản văn hóa cũng đối mặt với không ít thách thức, trong đó vấn đề dữ liệu là một trở ngại lớn. Nhiều tư liệu di sản chưa được số hóa đầy đủ hoặc bị thiếu hụt thông tin, gây khó khăn cho AI trong việc phân tích và tái tạo. Bên cạnh đó, sự chính xác trong việc diễn giải và truyền tải nội dung văn hóa cũng là một thách thức.

Để phát huy tối đa tiềm năng của AI trong bảo tồn di sản văn hóa, nhà nghiên cứu Minh Đạo nhấn mạnh rằng cần có chiến lược đầu tư bài bản vào việc xây dựng kho dữ liệu số về di sản văn hóa, với yêu cầu cao về tính chính xác, đầy đủ và hệ thống. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia văn hóa, nhà nghiên cứu lịch sử và đội ngũ kỹ sư công nghệ là yếu tố then chốt để phát triển các mô hình AI có khả năng tiếp cận đúng bản chất, truyền tải trung thực tinh thần và giá trị của di sản.

TS Phạm Quốc Quân, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, cũng nhận định rằng ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản là một xu thế tất yếu. Tuy nhiên, để ứng dụng công nghệ vào trưng bày một cách hiệu quả, điều quan trọng nhất vẫn là công tác nghiên cứu. Những di vật, cổ vật – vốn là thành phần của di sản văn hóa vật thể – cần được tìm hiểu kỹ lưỡng để kể lại câu chuyện của chúng một cách chính xác và sâu sắc.

Có thể thấy, việc ứng dụng AI trong bảo tồn mộc bản triều Nguyễn là một bước tiến quan trọng trong di sản văn hóa của dân tộc. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt đẹp, cần có sự đầu tư bài bản, sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia và kỹ sư công nghệ, cũng như công tác nghiên cứu kỹ lưỡng. Chỉ khi đó, AI mới có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình trong bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản văn hóa.

Ngành Du lịch Việt Nam đang trải qua một quá trình chuyển đổi đáng kể nhờ sự tích hợp công nghệ hiện đại vào các dịch vụ và sản phẩm du lịch. Sự đổi mới này nhằm mục đích mang lại cho du khách những trải nghiệm thuận tiện, chất lượng và hấp dẫn hơn.

Một trong những điểm nổi bật trong sự chuyển đổi này là việc loại bỏ dần các thủ tục giấy tờ truyền thống. Du khách hiện có thể thực hiện việc đặt vé, thanh toán và nhận thông tin điểm đến một cách dễ dàng thông qua các ứng dụng trực tuyến và mã QR. Ví dụ, tại các địa điểm như Bảo tàng Quảng Ninh và Đại nội Huế, du khách có thể mua vé và thanh toán trực tuyến, sau đó sử dụng mã QR để vào tham quan. 심지어, một số ứng dụng du lịch uy tín còn cho phép du khách đặt combo vé thăm thú nhiều địa điểm gần nhau với giá cả ưu đãi.

Việt Nam đang tiếp tục nâng cấp trải nghiệm cho du khách bằng cách áp dụng công nghệ mới vào ngành Du lịch. Mới đây, tại nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất, giải pháp ứng dụng định danh, xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học đã được triển khai khi làm thủ tục lên máy bay. Thay vì cầm theo nhiều giấy tờ, du khách chỉ cần xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học VNeID để nhanh chóng hoàn thiện thủ tục.

Đại diện Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an TP HCM cho biết dự kiến sẽ có nhiều điểm ứng dụng công nghệ số tại các sân bay trên toàn quốc. Mục tiêu đến cuối năm 2025 là tỉ lệ người dân ứng dụng công nghệ sinh trắc học làm thủ tục bay đạt tối thiểu 70% số hành khách bay nội địa qua cửa tự động.

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ đặt vé và ‘check-in’, công nghệ còn trở thành một phần quan trọng của trải nghiệm du lịch. Các trò chơi giải trí sử dụng VR360, 3D, 4D, Mapping,… đang được áp dụng tại nhiều điểm đến như Nha Trang, Phú Quốc, Đà Nẵng, Hà Nội,…. Công nghệ thực tế ảo đang giúp du khách trải nghiệm những cảm giác mới mẻ và độc đáo.

Tại Vĩnh Phúc, một công viên trò chơi đã ứng dụng công nghệ VR360 với hơn 1.000 tựa game hấp dẫn. Người chơi có thể trải nghiệm các mức độ khác nhau và tham gia vào các hoạt động giải trí đa dạng.

Không chỉ thực tế ảo, trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang được nghiên cứu để ứng dụng vào ngành Du lịch. Nhiều tỉnh, địa phương và công ty du lịch đang tìm cách tạo ra các sản phẩm du lịch mới lạ và hấp dẫn bằng cách sử dụng AI.

Tóm lại, việc áp dụng công nghệ hiện đại vào ngành Du lịch Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội để phát triển và nâng cao trải nghiệm du khách. Với những bước tiến mới, ngành Du lịch Việt Nam có thể đạt được những thành tựu quan trọng trong thời gian tới.

Lâm Đồng đang nổi lên như một “Thiên đường xanh” trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế, với những bước tiến đáng kể trong việc ứng dụng công nghệ vào ngành du lịch. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang được Đảng và Nhà nước đẩy mạnh, tỉnh Lâm Đồng đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội để phát triển du lịch thông minh, bền vững.

Việc ứng dụng bản đồ số không chỉ giúp du khách dễ dàng định vị và khám phá các điểm đến tại Lâm Đồng, mà còn là một nền tảng tích hợp thông tin đa chiều, giúp du khách trải nghiệm du lịch một cách toàn diện. Bản đồ du lịch nghệ thuật ra mắt tại Đà Lạt vào ngày 29/8/2024 là một minh chứng điển hình cho sự đổi mới này. Công trình này không chỉ là một công cụ dẫn đường, mà còn là cầu nối giữa du khách và những giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc của thành phố.

Ông Nguyễn Hiền, Nhà sáng lập Phố Bên Đồi, cho biết bản đồ du lịch nghệ thuật được thực hiện với mong muốn trở thành công cụ chi tiết giúp du khách hiểu sâu hơn về Đà Lạt, từ những giá trị văn hóa, nghệ thuật đến câu chuyện lịch sử. Mỗi ngày, đội ngũ đều chuẩn hóa nội dung, hình ảnh và các chức năng trên bản đồ để du khách có thể hiểu hơn về nơi mình đến.

Không chỉ tại Đà Lạt, nhiều sáng kiến khác tại Lâm Đồng cũng đang tận dụng bản đồ số để đổi mới ngành du lịch. Ứng dụng “Đà Lạt trực tuyến” cung cấp thông tin chi tiết về các điểm tham quan, khu ẩm thực đêm và phố đi bộ như quảng trường Lâm Viên hay chợ đêm Đà Lạt. Hệ thống wifi miễn phí tại các khu vực trung tâm cũng hỗ trợ du khách truy cập bản đồ số dễ dàng.

Đặc biệt, tại nhiều điểm du lịch nổi tiếng, các homestay và khách sạn từ 3-4 sao trên địa bàn các phường ở Đà Lạt đã bắt đầu tích hợp công nghệ VR360. Công nghệ này giúp giới thiệu trực quan không gian lưu trú và các trải nghiệm du lịch, đồng thời cho phép sử dụng dữ liệu thời gian thực để quản lý lưu lượng khách. Qua đó, vừa nâng cao trải nghiệm cho du khách vừa góp phần bảo vệ môi trường và hướng đến phát triển du lịch bền vững.

Ông Nguyễn Huy Hà, Phó Giám đốc Mobifone Lâm Đồng, cho biết công nghệ VR360 mang đến trải nghiệm trực quan, sống động, giúp quảng bá các điểm đến của Lâm Đồng đến du khách trong và ngoài nước.

Bên cạnh việc nâng cao trải nghiệm du lịch, bản đồ số còn đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối du khách với văn hóa bản địa, thúc đẩy du lịch cộng đồng một cách hiệu quả. Tại xã Quảng Lập, Avocado Farm là một điểm du lịch canh nông đã tận dụng bản đồ số trên Google Maps để thu hút du khách. Ông Phan Thanh Nhân, quản lý trang trại, cho biết việc ứng dụng công nghệ VR360 đã mang đến trải nghiệm tham quan ảo, giúp du khách hình dung rõ ràng về điểm đến trước khi ghé thăm.

Không chỉ Avocado Farm, Làng Văn hóa Churu cũng đã ứng dụng công nghệ VR360 để tái hiện không gian văn hóa bản địa một cách sống động. Chị Ma Thuận, hướng dẫn viên tại làng, chia sẻ bản đồ số và VR360 đã mang văn hóa Churu đến gần hơn với du khách khắp nơi. Du khách có thể trải nghiệm không gian làng qua công nghệ trước khi đến, giúp tăng lượng du khách và giúp họ trân trọng hơn những giá trị văn hóa mà cộng đồng đã gìn giữ qua bao thế hệ.

Để hiện thực hóa tầm nhìn trở thành “Thiên đường xanh” trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế, thời gian tới, tỉnh Lâm Đồng sẽ tiếp tục đẩy mạnh hiệu quả thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TU của Tỉnh ủy Lâm Đồng, tập trung đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương.