Trong mùa tuyển sinh đại học năm 2025, không ít gia đình và học sinh đang trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Bên cạnh những khoảnh khắc vỡ òa trong hạnh phúc khi con cái đạt được nguyện vọng, vẫn có nhiều gia đình phải đối mặt với nỗi thất vọng và lo âu. Câu chuyện của một gia đình tại Hà Nội đã trở thành đề tài nóng trong một quán cà phê, khi các phụ huynh chia sẻ về điểm số của con cái và những nỗi băn khoăn về việc chọn ngành, chọn trường.

Một người mẹ cho biết con mình đạt 26,5 điểm và đang tính đăng ký ngành marketing, nhưng vẫn phân vân liệu ngành đó có dễ xin việc hay không. Một người khác cũng chia sẻ rằng con mình đạt 27 điểm nhưng lại muốn học đồ họa, trong khi bà muốn con học ngành có triển vọng hơn như bác sĩ hoặc kỹ sư. Những câu chuyện như vậy không chỉ dừng lại ở điểm số mà còn xoay quanh nỗi băn khoăn về việc chọn ngành, chọn trường và liệu con có đạt được kỳ vọng của người lớn hay không.

Ngay sau khi điểm thi tốt nghiệp THPT được công bố, các thông tin về những học sinh đạt điểm cao và lời chúc mừng từ người thân, bạn bè đã xuất hiện tràn lan trên các trang mạng xã hội. Tuy nhiên, không nhiều người nói về những học sinh không đạt được nguyện vọng, về những cách vượt qua thất bại và lựa chọn lại hướng đi. Điều này không chỉ phản ánh khía cạnh tâm lý mà còn cho thấy một quan niệm xã hội về thành công theo cách hiểu hẹp, rằng chỉ khi đạt được thành tích, điểm cao mới là câu chuyện đáng kể.

Khi con cái không đạt được điểm như kỳ vọng của cha mẹ hay trượt khỏi ngưỡng mà chính bản thân các em từng mơ ước, nhiều gia đình rơi vào khoảng lặng. Không ít cha mẹ rơi vào cảm giác hụt hẫng hoặc thất vọng. Những phản ứng ấy dù có phần tự nhiên nhưng có thể khiến một kỳ thi trở thành vết thương tâm lý khó lành trong hành trình trưởng thành của một con người.

Thực tế xã hội ngày nay, các cơ hội thành công đang dịch chuyển từ phụ thuộc nhiều vào bằng cấp sang năng lực hay khả năng học tập suốt đời. Vì thế, thi trượt đại học không phải là bước trượt khỏi cuộc sống mà chỉ là một sự đứt mạch tạm thời. Hơn lúc nào hết, đây là thời điểm mà gia đình thực hiện chức năng giáo dục con về niềm tin vào bản thân và bản lĩnh đối mặt với thất bại.

Cha mẹ cũng đang bước vào một kỳ thi: thi về lòng tin, thi về cách yêu, thi về bản lĩnh đồng hành cùng con trong những thời điểm khó khăn. Một nền giáo dục nhân bản không chỉ dạy trẻ cách chinh phục mục tiêu mà còn dạy trẻ cách đối diện với mất mát. Trong mọi bối cảnh, trẻ vẫn cần được tôn trọng: có ước mơ, biết năng lực cá nhân và quyền được thử – sai – sửa – lớn lên.

Như vậy, mỗi gia đình cần có cách tiếp cận và định hướng cho con cái một cách phù hợp, để giúp các em hiểu rằng thành công không chỉ đến từ điểm số và bằng cấp, mà còn từ sự nỗ lực, kiên trì và khả năng đối mặt với thất bại. Từ đó, các em có thể xây dựng cho mình một tương lai tốt đẹp và thành công trong cuộc sống.

Tìm hiểu thêm về mùa tuyển sinh đại học 2025 và những vấn đề liên quan đến giáo dục.

Nhiều bố mẹ thế hệ đi trước quan niệm tiết kiệm là một trong những chìa khóa để xây dựng một cuộc sống tốt đẹp. Tuy nhiên, việc tiết kiệm quá mức có thể làm cuộc sống trở nên vô nghĩa. Chúng ta cần tìm ra sự cân bằng phù hợp giữa tiết kiệm và tận hưởng cuộc sống. Với trường hợp của anh chị, con trai anh chị đang có một cuộc sống khá đơn điệu và bỏ qua nhiều trải nghiệm có thể giúp con phát triển như một con người toàn diện.

Chuyện con trai anh chị không có bạn bè hay không hẹn hò cũng là một điều khiến anh chị lo lắng. Mối quan hệ xã hội là một phần quan trọng của cuộc sống con người. Không có bạn bè hay không hẹn hò có thể khiến con cảm thấy cô đơn và xa cách với thế giới xung quanh. Nếu con chỉ tập trung vào việc kiếm tiền và tích cóp, con có thể bỏ lỡ nhiều cơ hội để phát triển và trưởng thành.

Vấn đề ở đây không chỉ là số tiền tiết kiệm mà còn là cách sống và quan điểm của con về cuộc đời. Nếu con chỉ xem cuộc sống là một chuỗi những ngày tháng đơn điệu, không có đam mê hay mục tiêu, thì cuộc sống của con có thể trở nên vô nghĩa. Việc xây nhà nhỏ và sống cuộc sống giản dị có thể là một lựa chọn, nhưng nếu con không có kế hoạch rõ ràng cho tương lai, con có thể gặp khó khăn khi đối mặt với những biến động của cuộc đời.

Để giúp con hiểu rằng cuộc đời còn nhiều ý nghĩa hơn là tiết kiệm bằng mọi giá, anh chị có thể bắt đầu bằng cách trò chuyện với con về quan điểm của con về cuộc sống. Hãy giúp con thấy rằng cuộc sống không chỉ là về tiền bạc, mà còn là về trải nghiệm, mối quan hệ và sự phát triển cá nhân. Anh chị cũng có thể khuyến khích con tham gia vào các hoạt động xã hội, làm tình nguyện hoặc học hỏi một kỹ năng mới.

Rà khung cảnh để thấy được ý nghĩa cuộc sống của con ở điểm nào mà con gái chưa thực hiện được, bố mẹ có thể tham khảo những cách thức sau:
Trước hết, anh chị cần tạo điều kiện cho con giao lưu, kết bạn. Một người bạn có thể giúp thay đổi một cuộc sống.
Quan trọng hơn là con có cơ hội được tiếp xúc môi trường làm việc mới và môi trường xã hội mới. Môi trường giúp người ta trưởng thành hơn rất nhiều.

 Việc quyết định lập quỹ cho con không còn phục vụ nhiều ý nghĩa khi nhiều người ở độ tuổi ngoài 30, nhưng với người về hưu, các tài khoản bảo hiểm trọn đời.

Một người bạn cũ, T., đã để lại ấn tượng sâu sắc trong cuộc đời tôi. Chúng tôi đã yêu nhau trong gần hai năm đại học. T. là người hiền lành, ít nói, học giỏi và sống tiết kiệm. Tuy nhiên, tôi cũng nhận thức được rằng anh không có nhiều điều kiện về tài chính và tương lai không chắc chắn. Mặc dù không phải là người thực dụng, nhưng tôi không thể không cân nhắc đến những yếu tố này, đặc biệt khi tôi xuất thân từ một gia đình trung lưu.

Lần duy nhất tôi đến nhà T. là vào năm thứ ba đại học, khi anh về quê thăm bố mẹ. Căn nhà cấp 4 cũ kỹ ở vùng hẻo lánh đã cho tôi thấy khoảng cách giữa chúng tôi. Mẹ anh bị bệnh xương khớp, bố thì làm việc chăm chỉ ngoài ruộng. Họ tiếp đón tôi bằng bánh đa và chè xanh, rất chân tình, nhưng không giấu được sự ngại ngùng. Từ đó, tôi bắt đầu cảm thấy khoảng cách giữa chúng tôi và quyết định rút lui. Dù anh không trách móc, nhưng tôi biết mình đã làm điều không đẹp.

Sau khi ra trường, tôi đã làm việc tại Hà Nội, còn T. thì đi đâu không rõ. Trang Facebook của anh đã biến mất. Tôi đã có vài lúc nhớ đến anh, nhưng rồi mọi thứ cũng mờ nhạt. Năm ngoái, tôi quen người mới và chúng tôi đang bàn tính chuyện cưới hỏi. Tuy nhiên, một hôm tôi tình cờ xem livestream tiệc sinh nhật của một nhà hàng nổi tiếng và thấy T. – gương mặt quen thuộc đang nâng ly giữa những người đàn ông mặc vest chỉnh tề.

Anh mặc sơ mi trắng, đeo đồng hồ Patek, ngồi giữa bàn như nhân vật chính. Bên cạnh là một người đàn ông trung niên mà tôi nhận ra ngay: ông chủ chuỗi bất động sản X, thường xuất hiện trên TV. Vài phút sau, MC cất tiếng: ‘Xin chúc mừng anh T., con trai thứ hai của ông H., chính thức tiếp quản nhánh đầu tư tại Hà Nội’. Tôi không tin vào tai mắt mình – ‘Con trai thứ hai’? Tối đó, tôi ngồi tìm lại Facebook cũ, email cũ, cả zalo năm xưa của anh, tất cả vẫn im lặng.

Nhưng bạn chung năm đó thì xác nhận: sau khi chia tay tôi, nghe đâu nhà anh đưa anh về Mỹ học tiếp. Gia đình giấu thân thế để anh ấy trải nghiệm cuộc sống tự lập trước khi vào làm chính thức. Tôi chết lặng, mọi thứ như một giấc mơ… Tôi đã từng nghĩ mình trưởng thành, biết nhìn người. Nhưng hóa ra chỉ biết nhìn… sổ tiết kiệm.

Tôi bỏ lỡ một người đàn ông tốt, không vì anh không đủ, mà vì tôi không đủ kiên nhẫn để tin. T. chưa từng liên lạc lại. Có lẽ anh quên tôi rồi. Còn tôi thì nhớ. Không phải vì giàu mà vì tôi đã mất một người biết im lặng yêu, biết tự trọng đến mức giấu cả hào quang chỉ để xem… người bên cạnh có đủ vững lòng ở bên mình khi chẳng có gì hay không. Đúng là tôi đã thua hoàn toàn trong phép thử này…