Gà rán Hàn Quốc – Hiện tượng ẩm thực toàn cầu

Trong những năm gần đây, gà rán Hàn Quốc không chỉ làm mưa làm gió tại thị trường nội địa mà còn trở thành hiện tượng ẩm thực trên toàn cầu. Các chuỗi thương hiệu lớn như BBQ, bhc và Kyochon đang mở rộng mạng lưới cửa hàng với tốc độ chưa từng có, đưa món ăn giòn rụm, đậm đà hương vị Hàn ra khắp thế giới.

Theo số liệu công nghiệp Hàn Quốc, riêng trong năm 2024, thương hiệu BBQ đã khai trương khoảng 150 cửa hàng ở nước ngoài. Khi cộng thêm bhc và Kyochon, tổng số cửa hàng mới mở của ba “ông lớn” này lên tới 184 điểm trên toàn cầu – một con số phản ánh mức độ phổ biến ngày càng tăng của món gà rán Hàn Quốc.

Gà rán từng là món ăn đường phố bình dân, xuất hiện lần đầu vào thập niên 1970 khi Hàn Quốc bắt đầu công nghiệp hóa mạnh mẽ. Ban đầu chịu ảnh hưởng từ phong cách nấu nướng của Mỹ, món ăn này nhanh chóng được người Hàn cải biến với phong cách riêng, nổi bật nhất là kỹ thuật chiên hai lần giúp vỏ giòn rụm nhưng thịt bên trong vẫn mọng nước và thơm ngon.

Tới những năm 1980–1990, hàng loạt chuỗi thương hiệu nội địa ra đời, cạnh tranh nhau về công thức và phong cách. Khi làn sóng Hallyu (K-pop, K-drama và văn hóa Hàn) lan rộng trong thập niên 2000, gà rán Hàn Quốc cũng theo đó bùng nổ ra quốc tế. Những cảnh quay “chimaek” – kết hợp giữa gà rán và bia – xuất hiện dày đặc trong phim ảnh, khiến không ít khán giả toàn cầu tò mò và tìm đến món ăn này như một phần của trải nghiệm văn hóa Hàn.

Từ Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản cho đến Việt Nam hay Panama, gà rán Hàn Quốc đã thích nghi với khẩu vị địa phương một cách linh hoạt. Tại Mỹ, các loại sốt như buffalo hay ranch được thêm vào. Ở Đông Nam Á, món ăn này được pha trộn cùng các loại thảo mộc, gia vị bản địa. Ở Nhật, phiên bản gà ít cay, nhẹ vị lại được ưa chuộng hơn cả.

Các nền tảng mạng xã hội cũng góp phần đẩy nhanh tốc độ lan truyền của món ăn. Nhiều blogger ẩm thực và người nổi tiếng trên TikTok, Instagram thường xuyên chia sẻ video thử món gà rán Hàn Quốc, từ đó làm tăng độ nhận diện thương hiệu cho các chuỗi nhà hàng đến từ xứ kim chi.

Tại thị trường Hàn Quốc, các chuỗi siêu thị lớn như Emart, Lotte Mart và Homeplus đang khởi động một “cuộc chiến giá” chưa từng có nhằm thu hút khách hàng giữa bối cảnh chi phí sinh hoạt leo thang. Chỉ với 5.000 won (khoảng 90.000 đồng), người tiêu dùng có thể mua được một xô gà rán – mức giá khó tin khi mà các thương hiệu như BBQ hay Kyochon hiện bán với giá từ 23.000 won trở lên.

Các siêu thị tận dụng mô hình nấu và bán trực tiếp tại cửa hàng, không qua trung gian hay phí nhượng quyền, giúp giảm đáng kể chi phí sản phẩm. Song hành với chiến lược giảm giá là hiện tượng xếp hàng dài tại các siêu thị lớn – minh chứng cho sự hấp dẫn bền vững của món ăn này đối với người tiêu dùng Hàn Quốc.

Sự phổ biến của gà rán Hàn Quốc đang bước sang một giai đoạn mới. Không chỉ phục vụ cộng đồng người Hàn tại nước ngoài như trước, các chuỗi nhượng quyền hiện nay ngày càng được điều hành bởi các đối tác bản địa.

Trong số các thương hiệu Hàn Quốc, BBQ là thương hiệu tích cực mở rộng quy mô ra thị trường toàn cầu nhiều nhất. Theo kế hoạch công bố vào đầu năm 2024, công ty này dự kiến sẽ đạt con số khoảng 100 cửa hàng tại Mỹ trong năm đó và sẽ tăng gấp đôi sự hiện diện tại thị trường này vào năm 2025.

Trong khi đó, bhc và Kyochon Chicken cũng đang đạt được những bước tiến đáng kể ở nước ngoài. bhc hiện vận hành 26 cửa hàng tại bảy quốc gia, với 17 cửa hàng trong số đó được mở mới vào năm 2024. Doanh thu nước ngoài của công ty từ tháng 1 đến tháng 8/2024 đã tăng 304% so với cùng kỳ năm 2023.

Từ chỗ chỉ là một món ăn vặt đường phố, gà rán Hàn Quốc nay đã trở thành “sứ giả” đưa văn hóa ẩm thực Hàn ra thế giới. Dù đang ở Seoul, Tokyo, hay New York, một miếng gà rán giòn rụm có thể làm gợi nhớ tới một bộ phim Hàn bạn từng xem, một bài nhạc K-pop từng nghe, hoặc đơn giản là một bữa tối ngon miệng.

Giữa những biến động về giá cả, chiến lược nhượng quyền và khẩu vị địa phương, có một điều không thay đổi: gà rán Hàn Quốc tiếp tục là minh chứng sống động cho sức mạnh mềm của văn hóa, khi một món ăn có thể vượt qua mọi rào cản để chạm đến trái tim người tiêu dùng toàn cầu.

Ẩm thực Địa Trung Hải đang trở thành xu hướng mới tại Mỹ, khi ngày càng nhiều người tìm kiếm một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống cân bằng. Thay vì chạy theo những thực đơn giảm cân tức thời hay ‘thực dưỡng cực đoan’, nhiều người Mỹ, đặc biệt là giới trẻ thuộc thế hệ Millennial và Gen Z, đang chuyển hướng sang chế độ ăn chống viêm. Và ở trung tâm của làn sóng này chính là ẩm thực Địa Trung Hải, một lối ăn truyền thống của người dân vùng Nam Âu với các nguyên liệu tươi sống, giàu chất béo tốt và cực kỳ thân thiện với sức khỏe.

Theo báo cáo của Harvard Health Publishing, chế độ ăn Địa Trung Hải không chỉ giúp giảm viêm mà còn giảm nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường, Alzheimer và thậm chí một số loại ung thư. Không ngạc nhiên khi từ các nhà hàng cao cấp đến bếp ăn gia đình, ẩm thực này đang ‘phủ sóng’ khắp nước Mỹ.

Trên mạng xã hội TikTok, người dùng có thể bắt gặp hàng loạt video dạy nấu ăn, chia sẻ công thức hoặc vlog ăn uống theo phong cách Địa Trung Hải. Hashtag #AntiInflammatoryFood đã đạt hơn 320 triệu lượt xem, trong khi #MediterraneanDiet vượt ngưỡng 500 triệu lượt trên nền tảng này. Những món ăn gây ‘bão’ mạng xã hội bao gồm Salad cải xoăn massage với dầu ô liu và nho đen, hạt bí; Cá hồi nướng sốt chanh – tỏi kèm rau củ nướng; Hummus ăn kèm bánh mì nguyên cám; Bowl quinoa trộn rau nướng và hạt óc chó, hạt chia.

Không chỉ hấp dẫn về màu sắc và bố cục, những món ăn này còn dễ thực hiện, tiết kiệm thời gian và đặc biệt là có lợi cho sức khỏe đường ruột, da, não bộ và hệ tim mạch. Làn sóng Địa Trung Hải không chỉ dừng lại ở mạng xã hội. Tại các thành phố như New York, San Francisco và Austin, nhiều chuỗi nhà hàng và quán ăn nhanh đã chuyển mình theo xu hướng này.

Theo khảo sát của công ty nghiên cứu thị trường Mintel, 47% người Mỹ từ 25 – 40 tuổi cho biết họ đang ưu tiên các bữa ăn ‘chống viêm’, và 34% đang thử áp dụng chế độ Địa Trung Hải ít nhất 3 ngày mỗi tuần. Khác với nhiều chế độ ăn ‘hot trend’ nhưng thiếu cơ sở khoa học, ẩm thực Địa Trung Hải được công nhận bởi nhiều tổ chức y tế hàng đầu thế giới.

Các nguyên liệu chủ chốt giúp chống viêm hiệu quả gồm dầu ô liu nguyên chất, cá béo, rau xanh đậm màu, các loại hạt. Không dừng lại ở xu hướng tức thời, giới chuyên gia nhận định chế độ ăn Địa Trung Hải có khả năng ‘trụ vững’ trong những năm tới khi kết hợp hài hòa giữa sức khỏe, hương vị và văn hóa ăn uống cộng đồng.

Ẩm thực Địa Trung Hải – với rau củ tươi, cá biển, dầu ô liu và hương vị mộc mạc… không chỉ là một chế độ ăn kiêng. Đó là một triết lý sống bền vững, lành mạnh và dễ tiếp cận.

Ẩm thực bền vững đang ngày càng trở thành xu hướng dài hạn trong ngành F&B, khi các đầu bếp hàng đầu thế giới tìm cách biến rác thải thực phẩm thành những món ăn đẳng cấp. Xu hướng này không chỉ góp phần giảm thiểu lãng phí thực phẩm mà còn mang lại những trải nghiệm ẩm thực mới mẻ và sáng tạo cho thực khách.

Tại Sydney, Úc, nhà hàng hải sản Saint Peter của đầu bếp Josh Niland đã tiên phong trong việc tạo ra những món ăn độc đáo từ các nguyên liệu thường bị bỏ đi. Niland và đội ngũ của ông đã xây dựng một cơ sở chuyên biệt để xử lý cá, giúp tận dụng tới 90% nguyên liệu, một con số đáng kể so với mức trung bình 45-55% theo cách truyền thống. Sự sáng tạo và cam kết của Niland đã giúp Saint Peter trở thành một trong những nhà hàng đi đầu trong phong trào ẩm thực bền vững.

Không chỉ ở Úc, Thái Lan cũng là một điểm sáng trong việc ứng dụng mô hình ẩm thực bền vững. Nhà hàng cao cấp Jaras đã chuyển sang mô hình hoàn toàn bền vững, hợp tác với Quỹ Bảo vệ Thiên nhiên Thế giới (WWF) Thái Lan để nghiên cứu loài xâm lấn và liên kết với nông dân nhỏ để xây dựng thực đơn 9 món không rác thải. Bếp trưởng Marco Turatti xem ‘không rác’ không chỉ là một yêu cầu mà còn là động lực sáng tạo, giúp ông và đội ngũ không ngừng tìm kiếm những cách chế biến mới và sáng tạo.

Ở Mỹ, nhà hàng Vespertine của đầu bếp Jordan Kahn đã đưa ẩm thực bền vững lên một tầm cao mới bằng cách loại bỏ hoàn toàn thùng rác trong bếp. Kahn và đội ngũ của ông đã tối ưu hóa mọi nguyên liệu giữa bếp và quầy bar, biến quả chanh dây thành ba phần khác nhau, mỗi phần đều có vai trò riêng trong thực đơn đa dạng của nhà hàng.

Nhà hàng Shia ở Washington D.C. là một không gian kết hợp độc đáo giữa bếp cao cấp và trung tâm nghiên cứu phi lợi nhuận, do đầu bếp Edward Lee sáng lập. Shia không chỉ tập trung vào việc chế biến những món ăn ngon mà còn hợp tác với các trường đại học để phát triển mô hình bền vững, thử nghiệm xử lý rác bằng cách hút ẩm. Những sáng kiến như thế đang mở ra những hướng đi mới trong việc giảm thiểu rác thải thực phẩm.

Làn sóng ‘ẩm thực từ rác’ đang lan rộng trên toàn cầu, với nhiều đầu bếp chọn con đường sáng tạo hơn: khai thác những gì từng bị bỏ đi. Từ xương cá thành mì, da cá thành topping, mắt cá thành món tráng miệng – mọi bộ phận tưởng như vô dụng đều có thể ‘lên bàn tiệc’. Những mô hình thành công ở Úc, Mỹ, Thái Lan đang truyền cảm hứng cho các nhà hàng và đầu bếp trên toàn thế giới. Rác thải không còn là vấn đề – mà là nguồn tài nguyên mới trong ẩm thực.

Các đầu bếp hàng đầu thế giới đang chứng minh rằng, với sự sáng tạo và quyết tâm, chúng ta có thể biến những thứ vô dụng thành có ích, giảm thiểu lãng phí thực phẩm và bảo vệ môi trường. Xu hướng ẩm thực bền vững không chỉ là một phong trào mà còn là một phần quan trọng của tương lai, khi chúng ta hướng tới một thế giới nơi mà mọi thứ đều được tận dụng và tôn trọng.

Ẩm thực Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế của mình tại Hong Kong, một trong những điểm đến nổi tiếng với nền ẩm thực đa văn hóa. Sau năm 1975, hàng chục nghìn người Việt đã di cư đến Hong Kong, tạo nên một cộng đồng nhỏ nhưng có sức ảnh hưởng. Đến nay, ước tính có khoảng 12.000 người Việt đang sinh sống tại đây.

Mặc dù ẩm thực Thái Lan đã phổ biến tại Hong Kong, nhưng ẩm thực Việt Nam vẫn còn gặp khó khăn trong việc định vị hình ảnh cao cấp. Tuy nhiên, nhiều đầu bếp Việt Nam đang nỗ lực thay đổi điều này bằng cách chú trọng đến tính xác thực và chất lượng của các món ăn.

Ông Raymond Wong, người sáng lập Bep Vietnamese Kitchen tại khu Central, là một trong những người tiên phong trong việc đưa ẩm thực Việt Nam đến với công chúng Hong Kong. Ông duy trì việc nhập nguyên liệu trực tiếp từ Việt Nam và tạo ra các món ăn đặc trưng như phở bò kiểu Nam, cơm tấm sử dụng bò lúc lắc sốt tiêu đen và sườn nướng.

Không chỉ ông Wong, nhiều đầu bếp khác cũng đang góp phần định hình lại diện mạo của ẩm thực Việt tại Hong Kong. Ông Kenny Tse, đồng sáng lập nhà hàng Pho Viet Authentic Hanoi Cuisine tại Mong Kok, đã đi khắp các vùng miền của Việt Nam để khám phá ẩm thực và mang về những món ăn chuẩn vị cho khách hàng. Nhà hàng của ông phục vụ các món ăn đặc trưng như bún chả, bún riêu, bánh mì và bún thịt nướng.

Tại Sheung Wan, nhà hàng An Choi do vợ chồng Kay Mai và Lewis Dai sáng lập năm 2023 cũng theo đuổi phong cách nấu ăn truyền thống. Bánh mì tại An Choi được làm hoàn toàn thủ công hai lần mỗi ngày, và các món ăn khác như phở, pate gan, sốt trứng, dưa chua và các loại nước chấm đều được nhà hàng tự chế biến để đảm bảo hương vị.

Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều người Việt xa xứ khác cũng đang góp phần quảng bá ẩm thực Việt tại Hong Kong. Kiki Phung, nhà sáng tạo nội dung người Việt sống tại Hong Kong, đã mở tiệm Banh Mi Nem tại Wan Chai năm 2024, lấy cảm hứng từ công thức gia truyền của mẹ. Tiệm bánh mì của cô đã được đón nhận mạnh mẽ và mở thêm chi nhánh thứ hai tại Central.

Với thực khách muốn tìm trải nghiệm cao cấp hơn, nhà hàng Sep Hong Kong tại Central, mở cửa từ năm 2022, là điểm đến cho ẩm thực Việt kiểu Đông Dương. Đầu bếp DoBee Lam, người từng sống 7 năm tại Việt Nam, kết hợp kỹ thuật nướng bằng củi với nguyên liệu nhập khẩu để tạo chiều sâu hương vị cho các món ăn.

Từ món ăn đường phố dân dã đến các phiên bản cao cấp, ẩm thực Việt tại Hong Kong đang lên ngôi với sự dẫn dắt của những người Việt xa xứ tâm huyết, những người coi món ăn không chỉ là khẩu vị, mà còn là bản sắc.