Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với những bất ổn và suy giảm, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn tiếp tục chảy vào Việt Nam, mang lại tín hiệu tích cực cho tăng trưởng năm 2025. Không chỉ dừng lại ở sản xuất, các dự án FDI chất lượng cao còn mang theo các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), các tổ hợp sáng tạo tích hợp và chính sách chia sẻ dữ liệu, yếu tố quan trọng để tạo nên một nền công nghiệp hiện đại, tự chủ và bền vững.
Theo các chuyên gia kinh tế, FDI không chỉ là nguồn vốn mà còn là cầu nối tri thức, năng lực vận hành, quy chuẩn toàn cầu… và Việt Nam đang nhận được yếu tố ‘vàng’ để định vị vị trí của mình trong giai đoạn mới. Dòng vốn FDI thế hệ mới không còn tập trung vào số lượng mà chuyển dần sang chất lượng, từ công xưởng giá rẻ sang trung tâm công nghệ cao.
Trong nửa đầu năm 2025, hàng loạt dự án FDI đăng ký và điều chỉnh vốn đều hướng tới các lĩnh vực bán dẫn, điện tử công nghệ cao, sản xuất vi mạch, pin năng lượng tái tạo, và đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong chuỗi cung ứng và logistics thông minh. Xu hướng này tương đồng với dịch chuyển đầu tư của các tập đoàn lớn trên thế giới như Apple, Nvidia, Siemens, Samsung, LG…
Số liệu đầu tư FDI trong 6 tháng đầu năm nay cho thấy, đã có 826 dự án FDI điều chỉnh vốn với tổng giá trị lên đến 8,95 tỷ USD, tăng 2,2 lần so với cùng kỳ. Đồng thời, có 1.708 giao dịch góp vốn với tổng giá trị 3,28 tỷ USD, tăng 73,6% cho thấy xu hướng hợp tác sâu rộng hơn giữa đối tác nước ngoài và doanh nghiệp nội địa.
Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính của Thủ tướng, cho rằng các nhà đầu tư nước ngoài ngày càng tập trung nhiều hơn vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất tinh gọn và hướng đến những chuỗi giá trị hoàn thiện. Đây cũng là các lĩnh vực Việt Nam đang ưu tiên thu hút, nhằm tạo động lực tăng trưởng mới.
Tuy nhiên, để tiếp tục thu hút các dự án FDI công nghệ cao, Việt Nam cần tiếp tục loại bỏ hoàn toàn tư duy ‘trải thảm đỏ mọi dự án’, để thay vào đó là chiến lược ‘lọc vàng từ cát’. Ưu tiên đầu tư vào công nghệ lõi, đổi mới sáng tạo và chuyển giao tri thức sẽ giúp tận dụng FDI làm ‘bàn đạp’ nâng cấp nền kinh tế.
Bên cạnh đó, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao cũng là một trong những ‘nút thắt’ lớn cần tháo gỡ khi Việt Nam đặt mục tiêu thu hút các dự án FDI công nghệ cao như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng tái tạo hay sản xuất xanh…