Khi đề cập đến vấn đề sinh sản của nam giới, các thuật ngữ như tinh dịch, tinh trùng, nước xuất tinh, chất xuất tinh, dịch xuất tinh thường được sử dụng một cách hoán đổi cho nhau. Tuy nhiên, mỗi thuật ngữ có ý nghĩa và chức năng riêng biệt trong quá trình sinh sản.
Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam giới, có hình oval và đuôi dài, kích thước chỉ khoảng 1/20 mm. Chúng được sản xuất ở hai tinh hoàn và bắt đầu xuất hiện ở tuổi dậy thì, tiếp tục được sản xuất suốt cuộc đời. Mỗi ngày, tinh hoàn sản xuất khoảng 200 triệu tinh trùng. Để phát triển, tinh trùng cần một môi trường với nhiệt độ từ 34-35 độ C, thấp hơn nhiệt độ cơ thể thông thường.
Mỗi tinh trùng mang các nhiễm sắc thể, được cấu thành từ DNA và gen. Khi một tế bào tinh trùng thụ tinh với một tế bào sinh sản nữ (noãn hoặc trứng), thông tin di truyền của tinh trùng và noãn kết hợp với nhau để hình thành một phôi.
Tinh dịch là hỗn hợp của tinh trùng và dịch xuất tinh. Dịch xuất tinh được tạo ra trong các tuyến sinh dục, bao gồm túi tinh và tuyến tiền liệt. Dịch xuất tinh có chức năng nuôi dưỡng và bảo vệ tinh trùng trong quá trình di chuyển đến ống dẫn trứng.
Khi xuất tinh, tinh dịch bao gồm khoảng 10% tinh trùng và 90% chất lỏng từ túi tinh và tuyến tiền liệt. Thông thường, một lần xuất tinh sẽ sản xuất từ 1,5 đến 5 ml tinh dịch, với mỗi ml chứa từ 15 đến 200 triệu tinh trùng.
Nếu tinh dịch được xuất vào âm đạo, tinh trùng phải di chuyển khoảng 15 cm để đến ống dẫn trứng, nơi thường xuyên thụ tinh. Những tinh trùng nhanh nhất và khỏe mạnh nhất có thể đi qua quãng đường này chỉ trong 30 phút.
Ngoài ra, một số đàn ông có thể tiết ra chất xuất tinh (pre-ejaculate) khi dương vật cương cứng và kích thích. Chất xuất tinh này có chức năng bôi trơn và rửa trôi niệu đạo trong dương vật. Về mặt lý thuyết, chất xuất tinh không chứa tinh trùng, nhưng một nghiên cứu nhỏ đã phát hiện ra rằng chất xuất tinh của khoảng 40% đàn ông được nghiên cứu có chứa tinh trùng, mặc dù với số lượng rất nhỏ.
Tinh dịch có thể cung cấp thông tin về sức khỏe tổng thể của nam giới. Tinh dịch thường có màu kem trắng hoặc xám nhạt, với mùi amoniac hoặc tẩy nhẹ. Tuy nhiên, màu sắc, độ đặc và mùi của tinh dịch có thể thay đổi giữa các cá nhân và thậm chí trong các ngày khác nhau đối với cùng một người.
Nếu tinh dịch có mùi khó chịu, có thể đó là dấu hiệu của nhiễm trùng và nên được kiểm tra bởi bác sĩ. Tránh thai và vô sinh là những vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản của nam giới. Cắt ống dẫn tinh là một hình thức tránh thai nam, và các thử nghiệm lâm sàng cũng đã bắt đầu cho một loại thuốc tránh thai nam tiềm năng mới ngăn chặn sản xuất tinh trùng trong tinh hoàn.
Để giữ cho tinh trùng khỏe mạnh, nam giới nên ăn uống lành mạnh giàu chất chống oxy hóa, tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng khỏe mạnh và không hút thuốc, sử dụng ma túy hoặc uống quá nhiều rượu.