Thị trường tín chỉ carbon đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Tại Việt Nam, với việc ban hành Nghị định 119/2025, chính phủ đã đặt ra những quy định cụ thể để tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính và thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước.
Nghị định 119/2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về giảm biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Từ năm 2029, Việt Nam dự kiến áp dụng cơ chế đấu giá hạn ngạch phát thải và hoàn thiện khung pháp lý cần thiết để từng bước tham gia vào thị trường carbon toàn cầu. Trong giai đoạn đến hết năm 2028, thị trường carbon trong nước sẽ được triển khai theo Nghị định 119, tập trung vào việc xây dựng sàn giao dịch, hệ thống đăng ký quốc gia và cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon.
Nghị định cũng quy định việc tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các cơ sở phát thải khí nhà kính. Việc phân bổ này sẽ được thực hiện qua ba giai đoạn. Giai đoạn 2025-2026, các nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất sắt thép, cơ sở sản xuất xi măng thuộc danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính bắt buộc phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan để rà soát, đánh giá và tổng hợp báo cáo, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và phê duyệt tổng hạn ngạch phát thải khí nhà kính theo từng giai đoạn và hàng năm.
Bên cạnh đó, Nghị định 119 cũng quy định rõ về đối tượng phải đăng ký sử dụng các chất được kiểm soát. Các tổ chức sở hữu thiết bị có chứa các chất được kiểm soát như máy điều hòa không khí, thiết bị lạnh công nghiệp sẽ phải đăng ký sử dụng. Việc đăng ký này giúp cơ quan quản lý nhà nước có cơ sở để xem xét và phân bổ hạn ngạch sản xuất và nhập khẩu cho các tổ chức theo quy định. Hạn ngạch sản xuất và nhập khẩu các chất này không được vượt quá tổng lượng tiêu thụ quốc gia.
Về mặt tổ chức và quản lý, Bộ Tài chính sẽ là cơ quan chủ trì xây dựng, thành lập sàn giao dịch carbon và xây dựng chính sách tài chính cho hoạt động của thị trường này. Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cùng với các bộ liên quan, sẽ chủ trì tổ chức vận hành sàn giao dịch carbon và tăng cường năng lực cho các đối tượng tham gia thị trường carbon.
Các bộ, cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính trong việc thực hiện các hoạt động thúc đẩy phát triển thị trường carbon và nâng cao nhận thức của cộng đồng về thị trường này.
Tóm lại, Nghị định 119/2025 đã đề ra những quy định quan trọng và cần thiết để thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước và giảm thiểu biến đổi khí hậu. Việc triển khai thị trường carbon không chỉ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính mà còn tham gia tích cực vào thị trường carbon toàn cầu, góp phần vào nỗ lực chung toàn cầu chống biến đổi khí hậu. Thông tin về các Nghị định và chính sách mới sẽ giúp các doanh nghiệp và tổ chức hiểu rõ hơn về trách nhiệm và cơ hội của họ trong thị trường carbon.
