Xu hướng gia đình một con đang ngày càng trở nên phổ biến trên phạm vi toàn cầu, đặc biệt tập trung ở các quốc gia phát triển như Singapore, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tại Singapore, số liệu thống kê gần đây cho thấy tỷ lệ phụ nữ lựa chọn chỉ có một con đã tăng đáng kể từ 17,3% vào năm 2005 lên 25,1% vào năm 2024. Sự gia tăng này phản ánh một sự chuyển biến rõ ràng trong cách tiếp cận vấn đề sinh con và nuôi dưỡng thế hệ tương lai.
Các chuyên gia xã hội học nhận định rằng áp lực thực tế từ cuộc sống hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn đến xu hướng này. Chi phí sinh hoạt cao, quỹ thời gian hạn hẹp cùng với sự thay đổi trong hệ giá trị đã khiến nhiều cặp vợ chồng cân nhắc kỹ lưỡng về việc có con. Việc chọn chỉ sinh một con được xem là một giải pháp để đảm bảo chất lượng cuộc sống và sự quan tâm dành cho con cái được tối ưu hóa. Qua đó, nhiều phụ huynh mong muốn cung cấp một môi trường ổn định và giàu cơ hội cho sự phát triển của con mình.
Song song với đó, xu hướng gia đình một con cũng đặt ra những thách thức không nhỏ, đặc biệt đối với các xã hội đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số như Singapore. Ở đây, tỷ lệ người trong độ tuổi lao động trên mỗi công dân từ 65 tuổi trở lên đang có xu hướng giảm dần. Điều này làm dấy lên mối quan ngại về việc làm và tính bền vững của các hệ thống an sinh xã hội trong tương lai.
Theo các chuyên gia lão khoa, quan niệm của thế hệ trước thường xem con cái như một hình thức đầu tư cho tuổi già, mang lại sự hỗ trợ và chăm sóc khi họ cần. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều người đã có ý thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời. Điều này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho con cái mà còn đảm bảo rằng bản thân họ có thể tận hưởng một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa hơn khi về già.
Xu hướng này cũng mở ra một hướng đi mới cho các chính sách xã hội và hỗ trợ cộng đồng. Các quốc gia đang cần phải thích nghi và đáp ứng nhu cầu của một xã hội già hóa, trong đó bao gồm cả việc đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ người cao tuổi và phát triển hệ thống bảo hiểm xã hội toàn diện hơn. Thông qua việc ứng phó với những thách thức và cơ hội mà xu hướng gia đình một con mang lại, các xã hội có thể hướng tới xây dựng một tương lai bền vững và thịnh vượng cho tất cả các thế hệ.